%0 Journal Article %T مسئله تعبّد و چالش‎ های عقلانی فرارو %J فصلنامه علمی پژوهشی قبسات %I پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی %Z 1029-4538 %A جعفری, محمد %D 2021 %\ 07/23/2021 %V 26 %N 100 %P 101-124 %! مسئله تعبّد و چالش‎ های عقلانی فرارو %K تعبد دینی %K عقلانیت انتقادی %K تعبد مدلل %K تعبد معلل %K عقلانیت اعتدالی %R %X روشنفکران دینی و معنوی در دهه ‎های اخیر به این ذهنیت دامن زده‏اند که دین با عقلانیت و خردورزی و تفکر میانه‎ ای ندارد و در کشاکش میان آن دو باید یکی از آن دو را برگزید. آنها اساس و محور دین را تعبد دانسته ‎اند و تعبد را هم در نقطه مقابل عقلانیت قرار داده‎اند. به گمانِ آنان، دنیای جدید و مدرن، دنیای عقل‏مداری و اندیشه‏ورزی عقلانی است و این عقلانیت، تدین را با محوریت تعبد برنتابیده و هضم نمی‏کند. با این توصیف چالش‎های عقلانی متعددی فراروی تعبد نهاده می‎شود. در این مقاله به شش چالش اساسی از منظر عقلانیت در برابر تعبد و تدین پرداخته شده است. چالش از خودبیگانگی، چالش عدم رشد عقلانی، چالش آزمون‏ناپذیری، چالش انتقادناپذیری، چالش عدم داورِ مورد توافق و نهایتاً چالش چرایی تعبد، مهم‎ترین موانع عقلی در برابر تعبد دینی است. نگارنده با بررسی و تبیین ماهیت تعبد و تقسیم آن به تعبد مُعلَّل و تعبد مُدلَّل، ضمن پاسخ به این چالش‎ها تلاش می‏کند نشان دهد تعبد دینی که تعبدی مدلل است، در بستری عقلانی شکل گرفته و گرچه عقلانیت مدرن و انتقادی نمی‏توانند با آن بر سر یک سفره بنشینند، عقلانیت سلیم، معتدل و واقع‎گرا، تعبد دینی را مطلوب و معقول می‏داند. %U https://qabasat.iict.ac.ir/article_245067_3e0af76c93df44f1b2b0aa107c78df6a.pdf