%0 Journal Article %T استنباط مبانی علوم انسانی اسلامی در آثارعلامه جوادی آملی %J فصلنامه علمی پژوهشی قبسات %I پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی %Z 1029-4538 %A سوادی, محمد علی %D 2020 %\ 04/20/2020 %V 25 %N 95 %P 165-190 %! استنباط مبانی علوم انسانی اسلامی در آثارعلامه جوادی آملی %K مبانی %K علوم انسانی اسلامی %K جوادی آملی %K نگرش منظومه‏ای %K نگرش فرانگر عقلانی %K فلسفه محض %K فلسفه مضاف %K علل اربعه %R 0795 %X با توجه به چارچوب نظری اندیشه اسلام از منظر استاد علامه جوادی آملی که بر چهار مؤلفه اصلی علل غایی، فاعلی، مادی و صوری مبتنی است، بررسی نسبت (باورها و ارزش‎های) فلسفه محض با فلسفه علوم انسانی اسلامی و نیز نسبت فلسفه مضاف اخیر با مجموعه علوم انسانی اسلامی، در تولید علوم انسانی اسلامی دارای اهمیت است. از منظر این اندیشمند، در منظومه یک اندیشه یا دین و یا عینیت، داشتن تبیین، تحریر و تحلیل بهتر از حقیقت هر موضوعی به شناسایی دقیق و تبیین علل چهارگانه آن موضوع عینی یا اعتباری بستگی دارد. مبدأ فاعلی پیدایش گونه‎گون فلسفه‎های مضاف به علوم یا امور، نوع نگرش کلی (الهی یا الحادی) فیلسوفان علم، به انسان و جهان می‏باشد؛ هرچند ممکن است خود عالم به صورت صرفاَ ارتکازی از آن آگاه باشد. علت غایی و بایسته حکمت و نیز فلسفه‏های مضاف، سعادتمند و نورانی‎ساختن انسان و جامعه بشری در پرتو علم یا امر مضاف‏الیه است. علت صوری فلسفه‏های مضاف، نگرش فیلسوف علم به هستی، انسان، شناخت، ارزش و دیگرمؤلفه‎های مؤثر بر چارچوب، مبانی و منطق شناخت علم مضاف‎الیه است. علت و مبدأ مادی در فلسفه مضاف، همان علم مضاف‎الیه است؛ این علم محمل و ظرف عینیت یابی نگرش‎های پیش‎گفته عالم (علت صوری یا نوع صورت‎بندی آن علم) است. همان صورت‎بندی یعنی اصول موضوعه و پیش‎فرض‎های پذیرفته‎شده توسط آن عالم برای آن علم است که سبب الهی یا الحادی‎شدن آن علم می‏شود. بنابراین در این مقاله مبانی خداشناختی، غایت‎شناختی، هستی‎شناختی، معرفت‎شناختی، انسان‎شناختی، جامعه‎شناختی، تاریخ‎شناختی و ارزش‎شناختی بررسی می‏شود و در فرجام آثار و نتایج این دستاوردها بر ارتقای حد‏اکثری غنای علوم انسانی اسلامی و کارآمدی آن، مورد توجه قرار می‏گیرد. روش این تحقیق، منطق ترکیبی و بایسته فهم دین است که در ضمن مقاله تبیین می‎شود. %U https://qabasat.iict.ac.ir/article_40465_c642c6349412cf10788f4dfb5a3261bf.pdf