ORIGINAL_ARTICLE
بررسی انتقادی زیرساختهای دکارتی تمدن غرب
مقاله حاضر بر آن است بنیادهای نظری برآمده از دو مبنای مهم معرفت شناختی و روششناختی غرب جدید یعنی سوبژکتیویسم و اصالت ریاضیات دکارتی را واکاود و بروندادهای آن دو را در شکلدهی به تمدن مدرن غرب جویا شود. ما حصل تحقیق این است که دو بنیاد یادشده سرانجام سیطره کمیت و استخدام طبیعت و استثمار انسان را در پی آورده و الگوی پیشرفت غربی را به الگوی تصاحب و تزاید قدرت و تکاثر ثروت مبدل ساخته است. بررسی این مبانی و سپس عرضه آنها به منابع و تراث خودی و دریافت پاسخهای متفاوت یا مشترک آنها میتواند ما را در اکتشاف مبانی خودی یاری رساند و وجوه اشتراک و تمایزهای ارزشی- تمدنی ما را آشکار سازد.
https://qabasat.iict.ac.ir/article_241448_b41c7ce5302b8c1fd80ea027dbe40fa7.pdf
2020-10-22
5
24
0197
معرفت شناسی
سوبژکتیویسم
اصالت ریاضیات
دکارت
تمدن غرب
حمیدرضا
شاکرین
shakerinh@gmail.com
1
دانشیار گروه منطق فهم دین پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی
AUTHOR
محمد مهدی
حکمت مهر
hekmatmehr@gmail.com
2
دانشآموخته دکتری فلسفه دانشگاه باقرالعلوم
AUTHOR
ابنسینا؛ اشارات و تنبیهات؛ ج1، ترجمه و شرح حسن ملکشاهى؛ ویرایش دوم، تهران: صدا و سیماى جمهورى اسلامى ایران، 1368.
1
برت؛ ادوین آرثر؛ مبادی مابعدالطبیعی علوم نوین؛ ترجمه عبدالکریم سروش؛ چ4، تهران: شرکت انتشارات علمی فرهنگی، 1380.
2
پازوکی، شهرام؛ «دکارت و مدرنیته»، فصلنامه فلسفه؛ س1، ش1، 1379.
3
داوری، رضا؛ فلسفه چیست؛ چ2، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1374.
4
دکارت، رنه؛ گفتار در روش درست راه بردن عقل؛ ترجمه محمدعلی فروغی، به کوشش علیرضا سپهری؛ چ1، تهران: انتشارات مهر دامون، 1385.
5
ـــــ؛ «اصول فلسفه»، ترجمه منوچهر صانعی درهبیدی؛ در: منوچهر صانعی درهبیدی (ویراستار)؛ فلسفه دکارت؛ چ1، تهران: انتشارات بینالمللی الهدی، 1376.
6
ـــــ؛ «گفتار در روش»، ترجمه محمدعلی فروغی، در: محمد علی فروغی؛ سیر حکمت در اروپا؛ چ1، تهران: نشر البرز، 1375.
7
ـــــ؛ تأملات در فلسفه اولی؛ ترجمه احمد احمدی؛ چ2، تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1369.
8
ژیلسون، اتین؛ نقد تفکر فلسفی غرب؛ ترجمه احمد احمدی؛ چ1، تهران؛ حکمت، انتشارات سمت، 1380.
9
سالومون، رابرت ک؛ فلسفه اروپایی: از نیمه دوم قرن هجدهم تا واپسین دهه قرن بیستم، طلوع و افول خود؛ ترجمه محمدسعید حنایی کاشانی؛ تهران: انتشارات قصیده، ۱۳۷۹.
10
صانعی درهبیدی، منوچهر؛ «روح زنده دکارت در دنیای مدرن» (بررسی نسبت تجدد و مدرنیته با تفکر و فلسفه غرب) (گفتگو)، در www. sooremag. ir.
11
فردید؛ سیداحمد؛ دیدار فرهی و فتوحات آخرالزمان؛ به کوشش محمد مددپور؛ چ1، تهران: موسسه فرهنگی پژوهشی چاپ و نشر نظر، 1381.
12
فویرباخ، لودویگ؛ «ذات مسیحیت»، ترجمه فریدون فاطمی، در: لارنس استپلویچ، هگلیهای جوان: گزیده آثار؛ چ1، تهران: نشر مرکز، 1373.
13
کانت، ایمانوئل؛ تمهیدات؛ ترجمه غلامعلی حدّاد عادل؛ تهران: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی، 1367.
14
ـــــ؛ سنجش خردناب؛ ترجمه دکتر میرشمس الدین ادیب سلطانی؛ چ1، تهران: امیرکبیر، 1362.
15
کوایره، الکساندر؛ گفتاری درباره دکارت؛ ترجمه امیرحسین جهانبگلو؛ چ1، تهران: انتشارات قطره، 1370.
16
گنون، رنه؛ سیطره کمیت و علائم آخر زمان؛ ترجمه علیمحمد کاردان؛ تهران: مرکز نشر دانشگاهی، 1361.
17
لاکوست، ژان؛ فلسفه در قرن بیستم؛ ترجمه رضا داوری اردکانی؛ تهران: انتشارات حکمت، 1376.
18
مطهری، مرتضی؛ مجموعه آثار؛ ج6، چ2، قم و تهران: انتشارات صدرا، 1382.
19
هایدگر، مارتین؛ راه بازگشت به درون سرزمین مابعدالطبیعه، هوسرل و دیگران، فلسفه و بحران غرب؛ ترجمه رضا داوری اردکانی و همکاران؛ تهران: انتشارات هرمس، 1378الف.
20
ـــــ؛ راههای جنگلی؛ ترجمه منوچهر اسدی؛ تهران: انتشارات درج، 1378ب.
21
ـــــ؛ وارستگی: گفتاری در تفکر معنوی مندرج در فلسفه و بحران غرب، هوسرل و دیگران؛ ترجمه رضا داوری اردکانی و همکاران؛ تهران: انتشارات هرمس، 1378ج.
22
هگل، گئورگ ویلهلم فریدریش؛ خدایگان و بنده؛ با تفسیر الکساندر کوژو، ترجمه و پیشگفتار حمید عنایت؛ چ5، تهران: خوارزمی، 1387.
23
Hegel, George Wilhelm Friedrich; History of Philosophy; V. 3, trans. by Elizabeth S. Haldane and Frances H. Simson; London: Thoemmes Press, 1999.
24
Jolley, Nickolas; The light of the soul; Oxford: Clarendon press, 1999.
25
Kant; Critique of Pure Reason; Trans. by Norman Kemp Smith; LONDON: Macmilan, 1929.
26
Martin Heidegger; What is a thing; Trans. by W. B. Barton; South Bend: Gateway Editions, 1967.
27
Mounce, H. O. ; Hume’s Naturalism; London: Routledge, 1999.
28
ORIGINAL_ARTICLE
چالش تجارب دینی متعارض برای برهان تجربه دینی و بررسی راه حلها
برهان تجربه دینی تلاش میکند با استناد به حجیت معرفت شناختی تجربهها ی دینی، وجود خدا را اثبات کند. همان طور که مشاهده اشیای مادی میتواند دلیلی بر وجود آنها باشد، شهود خداوند نیز میتواند دلیلی بر وجود چنان موجودی باشد. در برابر این برهان چالشهای مختلفی مطرح شده که چالش تجارب دینی متعارض یکی از آنها- و چه بسا دشوارترین آنها- است. این چالش به این نکته اشاره دارد که متعلق تجارب دینی گوناگون، که در بستر سنتهای دینی مختلف شکل میگیرند، آنچنان متفاوت از یکدیگرند که امکان صدق همه آنها وجود ندارد و لذا قابل جمع با یکدیگر نیستند. هدف این مقاله بررسی و ارزیابی راه حلهای پیشنهادی مدافعان برهان تجربه دینی برای غلبه بر این چالش میباشد. نتایج این بررسی نشان میدهد هیچ کدام از این راه حلها قادر نیستند پاسخی کامل به چالش تجارب دینی متعارض ارائه نمایند، هرچند به نظر میرسد راه حل تفسیرگرایی قابلدفاعتر از دیگر راه حلها باشد. همچنین از بررسیها میتوان نتیجه گرفت که تجارب دینی را نمیتوان به مثابه براهینی بر اثبات وجود خدا دانست؛ زیرا فاقد استحکام لازم و کافی برای اثبات هستند؛ بلکه میتوانند تأییدهایی بر وجود خدا باشند؛ بنابراین هنوز میتوان به عنوان مؤید بر وجود خدا از آنها بهره جست. شایان ذکر است این تحقیق به شیوه کتابخانهای و توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است.
https://qabasat.iict.ac.ir/article_241449_251f15ec6e067f80161266a8afc80df2.pdf
2020-10-22
25
48
0297
برهان تجربه دینی
اثبات وجود خدا
تجارب دینی متعارض
تفسیرگرایی
عباس
یزدانی
a.yazdani@ut.ac.ir
1
دانشیار فلسفه دین دانشگاه تهران
AUTHOR
محمدعلی
میرباقری
mohamadalimirbagheri@yahoo.com
2
دانشآموخته دکتری فلسفه دین دانشگاه تهران
AUTHOR
* قـرآن کریم؛ تهران: انتشارات اُسوه، وابسته به سازمان اوقاف و امور خیریه، 1375.
1
** نهج البلاغه؛ ترجمه سیدجعفر شهیدی؛ تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1384.
2
استیس، دبلیو تی؛ عرفان و فلسفه؛ ترجمه بهاءالدین خرمشاهی؛ تهران: سروش، 1388.
3
دیویس، سی اف؛ ارزش معرفت شناختی تجربه دینی؛ ترجمه علی شیروانی و حسینعلی شیدانشید؛ تهران: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1391.
4
کشفی، عبدالرسول؛ «بررسی دیدگاه ویلیام رو در باب حجیت معرفتشناختی تجربه دینی»، فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز؛ پیاپی42، ش42، 1391، ص1-14.
5
ناردو، دان؛ پیدایش مسیحیت؛ ترجمه مهدی حقیقتخواه؛ تهران: ققنوس، 1387.
6
The Bible: New Revised Standard Version; ed. Zaine Ridling; 1989.
7
Alston, William; Perceiving God: the Epistemology of Religious Experience; New York: Cornell University Press, 1991.
8
Hick, John; The New Frontier of Religion and Science: Religious Experience, Neuroscience, and the Transcendent; Chippenham and Eastbourne: Palgrave Macmillan, 2010.
9
_____; An Interpretation of Religion; London: Macmillan, 1989.
10
_____; Problems of Religious Pluralism; New York. Macmillan, 1985.
11
Losin, Peter; The Epistemology of Experience of God and The Argument from Religious Experience; University of Wisconsin-Madison, 1985.
12
Martin, Michael; “The Principle of Credulity and Religious Experience”, in Religious Studies; Vol. 22, No. 1, 1986, pp.79-93.
13
Swinburne, Richard; The Existence of God; Oxford: Oxford University Press, 2004.
14
Tresa of Avila; The Complete Works of Saint Teresa of Jesus; Vol. 1, tr. And ed. E. Allison Peers, from the critical edn. Of p.Silverio de Sants Teresa, C. D. London: Sheet & Ward, 1946.
15
Dumsday, Travis; “Counter-Cultural Religious Experiences”, in Religious Studies; Vol. 47, No. 3, 2011, pp.317-330.
16
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی نظریه خلق از عدم از نگاه اسلام، مسیحیت و یهود
نظریه خلق از عدم (Creation ex Nihilio) نظریه رقیب «خلق از ماده ازپیشموجود» (Creation ex materea) یکی از بنیادیترین مباحث در تاریخ اندیشۀ دینی و فلسفی است. این نظریه از لوازم ضروری و جداییناپذیر «توحید» در اسلام، مسیحیت و یهود است و از دیرباز تاکنون مهمترین پرسشهای مطرح در این زمینه، بحث چگونگی خلق اولیه از ﻋﺪم یا از ﺷﻲء دیگر بوده است. هدف این پژوهش تبیین، تحلیل و ارزیابی نظریه خلق از عدم در اسلام، مسیحیت و یهود است. این تحقیق با روش توصیفی-تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانهای و تدبّر در کتب مقدس ادیان و متون مربوطه انجام شده است. برخلاف عقاید اهل صُدفه، طبیعتگرایان، فلاسفه یونان و ارسطو- که با توحید مناقات دارد- در ادیان توحیدی، خالقیت، امری مسلّم و بدیهی است. پیروان ادیان براساس تعالیم ادیان الهی، متکلمان و اغلب فیلسوفان بر این باورند که خداوند این عالم را آفریده است جهان، آغاز دارد و آفرینش از نیستی به هستی به صورت خلق و ابداع از هیچ (مسبوق به عدم) یا خلق «لا من شیء بوده» است.
https://qabasat.iict.ac.ir/article_241450_c202f36085a6cd8a0ab3f4ff6b0f36b5.pdf
2020-10-22
49
82
0397
خلق از عدم
یهود
مسیحیت
اسلام
حدوث و قدم
ناهید
یعقوبیان
n.yaghobeyan@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری کلام دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان).
AUTHOR
مهدی
دهباشی
dr.mahdidehbashi@gmail.com
2
نویسنده مسئول: استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان). اصفهان، ایران
LEAD_AUTHOR
محمدرضا
شمشیری
mo_shamshiri@yahoo.com
3
استادیار گروه فلسفه دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
AUTHOR
* قرآن کریم.
1
** نهجالبلاغه.
2
قمی، حاج شیخ عباس؛ مفاتیح الجنان؛ قم: دفتر نشر مصطفی، 1379.
3
کتابمقدس؛ ترجمه بروس؛ انجمن پخش کتاب مقدسه، چ 3، ایلام: انـتشارات ایـلام، ۲۰۰۲ م.
4
اﺑﻦﺣﺰم اﻻندلسی؛ اﻟﻔﺼﻞ ﻓﯽ اﻟﻤﻠﻞ واﻻﻫﻮاء واﻟﻨﺤﻞ؛ ﺑﯿﺮوت: اﻋﺎدت ﻃﺒﻌﻪ ﺑﺎﻻﻓﺴﺖ ﻣﮑﺘﺒﻪ اﻟﻤﺜﻨﯽ ﺑﺒﻐﺪاد [بیتا].
5
ابنسینا، حسین بن عبدالله؛ الاشارات والتنبیهات؛ تحقیق مجتبی زارع؛ قم: بوستان کتاب (مراکز النشر االتابع المکتبه العلوم الاسلامی)، کتابخانه دیجیتالی نور، 1381.
6
ابنمیمون، موسی؛ دلاله الحائرین؛ تحقیق حسین آتای؛ قاهره: مکتبه الثقافه الدینیه، 1428ق.
7
افراسیابپور، علیاکبر؛ «نظریه خلق از عدم در حکمت متعالیه»؛ خردنامه صدرا؛ ش72، تابستان 1392، ص81-92.
8
آگوستین قدیس؛ اعترافات؛ دفتر ۱۲، ترجمه سایه میثمی، ویراستار مصطفی ملکیان؛ چ2، تهران: دفتر پژوهش و نشر سهروردی، ۱۳۷۹.
9
آلدرز، لئوجی؛ الهیات فلسفی توماس آکویناس؛ ترجمه شهاب عباسی؛ چ2، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، ۱۳۸۱.
10
ایلخانی، محمد؛ تاریخ فلسفه در قرون وسطی و رنسانس؛ چ10، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت)، ۱۳۹۶.
11
براتی، مرتضی؛ «بررسی تقریر اشاعره از نظریه خلق از عدم»، مقالات و بررسیها؛ دوره 41، ش87، 1387.
12
پاکتچی، احمد؛ «معنی لا شیء در انتقال از فلسفه یونانی به فلسفه اسلامی»، پژوهشنامه علوم انسانی؛ ش49، بهار 1385، ص126-429.
13
پاریندر، ادوارد جفری؛ دین پژوهی تطبیقی؛ تهران: سیب سبز، 1389.
14
پترسون، مایکل و دیگران؛ عقل و اعتقاد دینی درآمدی بر فلسفه دین؛ ترجمه احمد نراقی و ابراهیم سلطانی؛ تهران: طرح نو، ۱۳۹۳.
15
جرجانی، علی بن محمد و ابنعربی (محمد بن علی)؛ التعریفات؛ تهران: ناصر خسرو، 1370.
16
جوادی آملی، عبدالله؛ رحیق مختوم، شرح حکمت متعالیه؛ ج1 و 2، بخش چهارم و پنجم، ج۲؛ تنظیم حمید پارسانیا؛ قم: اسرا، ۱۳86.
17
ــــــــــ؛ تفسیر موضوعی توحید در قرآن؛ قم؛ مرکز نشر اسراء، 1383.
18
ــــــــــ؛ شمس الوحی تبریزی؛ قم؛ مرکز نشر اسراء، [بیتا].
19
ــــــــــ؛ پایگاه حوزه، ش18402، پاسخ 63612 در: javadi.esra.ir.
20
دهباشی، مهدی؛ پژوهشی تطبیقی در هستیشناسی و شناختشناسی ملاصدرا و وایتهد؛ قم: آیت اشراق، ۱۳98.
21
_________؛ فرهنگ جامع اصطلاحات فلسفی دوسویه؛ تهران: ریسمان، 1390.
22
_________؛ «نقش زمان یا بیزمانی در خلقت»، مجموعه مقالات کنگره شیخ مفید؛ ش۲۷، ۱۳۷۱.
23
_________؛ «نقش و مفهوم عدم در آفرینش»، مجموعه مقالات کنگره شیخ مفید؛ ش۲۷، ۱۳۷۱.
24
_________؛ «زمان موهوم از دیدگاه حکیم متأله آخوند ملا اسماعیل خواجویی»، ویژه نامه علمی- پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان؛ دوره دوم، ش۲۱، بهار و تابستان ۱۳۷۹.
25
راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ مفردات الفاظ القران؛ تحقیق صفوان عدنان داوودی؛ قم: ذوی القربی، افست از روی چاپ دمشق: بیروت دارالعلم دارالشامیه، 1384.
26
رضایى اصفهانى، محمدرضا؛ پژوهشى در اعجاز علمى قرآن؛ رشت: کتاب مبین، ۱۳۸۱.
27
رحیمیان، سعید؛ «ویژگیهای فیض و فاعلیت وجودی از دیدگاه صدرالمتأالهین»، خردنامه صدرا؛ ش24، 1380.
28
ژیلسون، اتین؛ تاریخ فلسفۀ مسیحی در قرون وسطا؛ ترجمه رضـا گنـدمی نصـرآبادی، تهران: سمت، 1389.
29
ـــــ؛ تومیسم؛ ترجمه ضیاءالدین دهشیری؛ تهران: انتشارات حکمت، ۱۳۸۴.
30
ـــــ؛ هستی در اندیشه فیلسوفان؛ ترجمه سیدحمید طالبزاده/ محمدرضا شمشیری، مقدمه کریم مجتهدی؛ چ 4، تهران: حکمت، ۱۳۹۴.
31
ـــــ؛ مبانی فلسفه مسیحیت؛ ترجمه محمد محمدرضایی و سید محمود موسوی؛ قم، دفتر تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۵.
32
ـــــ؛ عقل و وحی در قرون وسطی؛ ترجمه شهرام پازوکی؛ چ2، تهران: گروس، 1378.
33
سلطانی رنانی، محمد؛ «تحلیل مفهومی و منطقی احادیث «لامن شیء» در باب خلقت الهی»؛ فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات قرآن و حدیث؛ س11، ش2، پیاپی 22، بهار و تابستان 1397.
34
سیدهاشمی، سیدمحمداسماعیل؛ آفرینش و ابعاد فلسفی آن در الهیات اسلامی و مسیحی؛ ج1، قم: مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۹۰.
35
سیدهاشمی، سیدمحمداسماعیل و محمد ذبیحی؛ «بررسی حدوث و قدم جهان از منظر دو فیلسوف الهی؛ ابن سینا و آکویناس»، پژوهشهای فلسفی- کلامی؛ ش۳۲، 1387.
36
سهروردی، شمس الدین؛ شرح حکمهالاشراق؛ مقدمه و تحقیق حسین ضیایی؛ تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، کتابخانه حکمت اسلامی، 1373.
37
طباطبایی، محمدحسین؛ اصول فلسفه و روش رئالیسم؛ ج5، مقدمه و پاورقی مرتضی مطهری؛ قم: انتشارات صدرا، [بیتا].
38
طباطبائی، محمدحسین؛ ترجمه تفسیر المیزان؛ موسوی همدانی؛ چ5، قم: انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۷۴.
39
فارابی، ابونصر؛ الجمع بین رأى الحکیمین؛ مقدمه و تعلیق از دکتر البیر نصرى نادر؛ چ2، تهران: انتشارات الزهرا، 1405ق.
40
فخری، ماجد؛ سیر فلسفه در جهان اسلام؛ تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1391.
41
قدردان قراملکی، احد فرامرز؛ «تأملی در نظریۀ آفرینش از عدم»، قبسات؛ ش۷۱، 1393، ص۲۷-۴۶.
42
قطب الدین شیرازی، محمود بن ضیاءالدین؛ درة التاج لغرة الدباج؛ چ 3، تهران: حکمت، 1369.
43
کاپلستون، فردریک چارلز؛ تاریخ فلسفه در قرون وسطی؛ ج2، ترجمه ابراهیم دادجو؛ تهران: انتشارات علمی و فرهنگی (سروش)، ۱۳۸۷.
44
کندی، یعقوب بن اسحاق؛ «رساله فی حدود الاشیاء و رسومها»، الرسائل الکندی الفلسفیه؛ به کوشش ابوریده؛ قاهره: [بیجا]، ۱۹۵0م.
45
گندمی نصرآبادی، رضا؛ سعدیا گائون نخستین فیلسوف یهودی؛ تهران: حکمت و فلسفه، 1392.
46
ملاصدرا، شیرازی، صدرالدین محمد بن قوام؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه؛ ج1 و 6، قم: المکتبه المصطفویه، 1981.
47
ـــــ؛ العرشیه؛ تصحیح و ترجمۀ غلامحسین آهنی؛ تهران: مولی، ۱۳۴۱.
48
ـــــ؛ رساله حدوث العالم؛ با تصحیح و تحقیق سیدحسین موسویان به اشراف سیدمحمد خامنهای؛ چ1، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، ۱۳۷۸.
49
مجلسی، محمدباقر؛ بحارالانوار، چ2، بیروت: انتشارات مؤسسه وفا، 1403ق.
50
مصلح، جواد؛ مبدأ آفرینش از دیدگاه فلاسفه اسلام؛ تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۵۴.
51
مطهری، مرتضی؛ شرح مختصر منظومه؛ تهران، انـتشارات حـکمت، ۱۳۸۲.
52
ـــــ؛ درسهای اسفار؛ ج3، مباحث قوه و فعل، چ2، تهران: صدرا، 1385.
53
ـــــ؛ مجموعه آثار؛ ج13؛ چ2، تهران: انتشارات صدرا، 1374.
54
مکارم شیرازی ناصر با همکاری جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۷.
55
میر فخرایی، مهشید؛ آفرینش در ادیان؛ تهران: نشر مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1366.
56
میرداماد، محمدباقر، المعلم الثالث؛ الصراط المستقیم فی ربط الحادث بالقدیم؛ محقق علی اوجبی؛ تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب، ۱۳۸۱.
57
واعظ جوادی، اسماعیل؛ حدوث و قدم؛ تهران: دانشگاه تهران، مجموعه پایاننامهها، ۱۳۴۷.
58
ولفسن، هری اوسترین؛ فلسفه علم کلام؛ ترجمه احمد آرام؛ تهران: الهدی، ۱۳۶۸.
59
ـــــ؛ بازتابهای کلام اسلامی در فلسفۀ یهـودی؛ ترجمـۀ علـی شهبازی؛ قم: مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب، 1387.
60
هیوم، رابرت ارنست؛ ادیان زنده جهان، ترجمه عبدالرحیم گواهی، پانوشتههای محمدتقی جعفری؛ ویراست جدید مرکز پژوهش ادیان، تهران: علم، 1391.
61
Aquinas, Thomas; SummaTheologiae A Guide and Commentary; Oxford Univercity Press, Davies, Brian, 111, 2014 in: http: //www. Novilib. com/Book.
62
Aquinas, Thomas; Summa Contra Gentiles, A Guide and Commentary; @oxford university press, 2016.
63
Augustine, (BiTa): Confessions Newly translated and edited by Albert C. Outler, Ph. D. D. D. Professor of Theology Perkins School of Theology Southern Methodist University Dallas, Texas First published MCMLV Library of Congress Catalog Card Number: 55-5021, novinlib. com.
64
Capan Poaul, Crage, William LAN, Creation out Of Nothing: A Biblical philosophical &Scientific Exploration; published by Baker Academic p.O. Box6287, www. blakeracademic. com, website: www. Np book. com, 2004.
65
Gaon, Saadia; The Book of Beliefs and Opinions; Samuel Rosenblatt (trans) ; Yale University press, 1976.
66
Gunton, Colin; (1997) , The Doctorine Of Creation; Essay in Dogmatics, History & Philosophy; for The Institute in Systematic Theology Kings College, London, 2004.
67
Haim Zalman Dimitrovsky, Shlomo Pines, Gerson D. Cohen, Salo Wittmayer Baron David Novak; Judaism; Encyclopedia Britannica, 2019.
68
Hasker, William; Creation and conservation, religious doctrine of, doi: 10. 4324/9780415249126-K012-1. Routledge Encyclopedia of Philosophy, Taylor and Francis/https: //www. rep. routledge. com/articles/thematic/creation-and-conservation-religious-doctrine-of/ v.1, 1998.
69
Heath. p.L,; “Nothing”, in: Edwards, Paul (ed.); The Encyclopedia of Philosophy; New York, v.6, 1972.
70
Hubler, James Noel, Creation ex nihilo: matter, Creation, and the Body in Classical & Christian Philosophy through Aquinas; university of Pensylvania, publicly Accessible penn Dissertations, 1995.
71
Regon. richard J.; Thomas Aquinas ASummary of philosophy, Creation and Goveance; Translated and Edited With Introduction And Glossary; printed in the United states of America, 2003, p.46.
72
Salber R. R. (Rafael, Rabbi); The History of Creation Ex-nihilo Within JewishThought; Reshimu, Studies in Jewish Thought and History Rosh Hashanah, 5768/ September 2008, Vol.1 number 2/ The Journal of the Hashkafa Circle Under the guidance of Rabbi Meir Triebitz All Rights reserved © 2008 the Hashkafa Circle, Salber, pp.73-92, http: //www. hashkafacircle. com/journal/R2_RS_exni. pdf.
73
Torchia, o. p, N. Joseph; Creatio ex nihilio and theology of St. Aqustine; The Anti Manichaean polemic and beyond, American UniverStudies vol. 205, 1999.
74
Toyryla, Hannu; Theories Of Creation in Judaism, the problem of creation in religion and philosophy; 1998.
75
Webster, Merriam; Definition of ex nihilio former Out of Nothing; Creation ex, 1988.
76
ORIGINAL_ARTICLE
انسان کامل و کارکردهای معنوی ـ اجتماعی آن از دیدگاه امام خمینی
گرچه تبیین منزلت انسان کامل در منظومه هستی و هندسه سلوکی و نقش و کارکردش در جامعه انسانی از حیث اجتماعی- سیاسی از اهمیت و ضرورت خاصی برخوردار است، آنگاه که با شعاع بینش و گرایش و کنش امام خمینی -رضوان الله تعالی علیه- پیوند میخورد از اهمیت و ضرورت بیشتری برخوردار خواهد شد؛ چه اینکه امام توانسته است در دو ساحت دانش و ارزش، توصیف و توصیه، سلوک و سیاست نقش انسان کامل را نشان داده، مدل ولایت انسان کامل را در مراتب مختلف و از جمله در مرتبه جانشین انسان کامل معصوم عینیت بخشد و بین عرفان و مدیریت، عرفان و سیاست و اجتماع رابطه منطقی- مدیریتی برقرار سازد. در نوشتار حاضر هدف از طرح مسئله انسان کامل و کارکردهای معرفتی- معنویتی و اجتماعی- سیاسی آن نیز تشریح همین مقام و مقوله مهم است که پس از مقدمات بحث (تبیین مسئله تا پیشینه و جایگاه انسان کامل در عرفان اسلامی) به کارکردهای آن در دو ساحت یاد شده اشاراتی کردهایم. در نوشتار حاضر روشن شد بدون انسان کامل نه معرفت به حقایق وجودی و نه معنویت در عالیترین مراتب تکاملی حاصلشدنی نیست و انسان کامل برای تدبیر جامعه انسانی و احقاق حق و اقامه عدل غیر از شئون وجودی- معرفتی، دارای شئون اجتماعی و سیاسی نیز میباشد.
https://qabasat.iict.ac.ir/article_241451_0c08c58bfe379e79a1bbb2217b03dc8a.pdf
2020-10-22
83
107
0497
انسانکامل
حقیقت محمدیه
کارکرد معرفتی
کارکرد معنویتی
کارکرد اجتماعی
محمدجواد
رودگر
dr.mjr345@yahoo.com
1
دانشیار گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
AUTHOR
فاطمه
فتحی مقدم
fateme5fathi6@gmail.com
2
دانش آموخته دکتری عرفان اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی
AUTHOR
قرآن کریم.
1
آشتیانی جلالالدین؛ شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم؛ چ1، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1365.
2
ـــــ؛ رسائل قیصرى؛ تحقیق سیدجلالالدین آشتیانى؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1357.
3
ـــــ؛ شرح فصوص الحکم؛ به کوشش سیدجلالالدین آشتیانى؛ تهران: علمى و فرهنگى، 1375.
4
آملی، سیدحیدر؛ نص النصوص در شرح فصوص الحکم؛ ترجمه جوزی محمدرضا؛ چ1، تهران: روزنه، 1375.
5
ابنعربى، محیىالدین؛ الفتوحات المکیّه؛ تحقیق و تقدیم عثمان یحیى؛ قاهره: الهیئه المصریه العامه للکتاب، 1392ق.
6
ـــــ؛ فصوص الحکم؛ تعلیق ابوالعلا عفیفى؛ بیروت: دار صادر و تهران: مکتبه الزهراء، 1366.
7
اردبیلى، عبدالغنى؛ تقریرات فلسفه امام خمینی؛ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1381.
8
بلخى (مولوى)؛ جلالالدین محمد؛ مثنوى معنوى؛ تصحیح نیکلسون؛ دفتر چهارم، تهران: نشر طلوع، 1933م.
9
ابیجمهور احسائی؛ عوالی اللئالی؛ ج4، قم: نشر سیدالشهداء، 1405ق.
10
خمینى، روحاللَّه؛ آداب الصلوه؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1370.
11
ـــــ؛ تعلیقات على شرح فصوص الحکم؛ چ1، قم: دفتر تبلیغات اسلامى قم، 1368.
12
ـــــ؛ التعلیقه علىالفوائد الرضویه؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1375.
13
ـــــ؛ تفسیر سوره حمد؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1375.
14
ـــــ؛ چهل حدیث؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1371.
15
ـــــ؛ سر الصلوه؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1369.
16
ـــــ؛ شرح حدیث جنود عقل و جهل؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1377.
17
ـــــ؛ شرح دعاى سحر؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1374.
18
ـــــ؛ صحیفه امام (مجموعه 22 جلدى)؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1378.
19
ـــــ؛ مصباحالهدایه الى الخلافه والولایه؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1373.
20
ـــــ؛ ولایت فقیه؛ چ1، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى، 1373.
21
ـــــ؛ امامت و انسان کامل از دیدگاه امام خمینی؛ چ1، تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج، 1387.
22
ـــــ؛ سیمای معصومین در اندیشه امام خمینی؛ چ1، تهران: مؤسسه چاپ و نشر عروج، 1387.
23
ـــــ؛ حاشیه امام بر منظومه سبزواری... .
24
جامى، عبدالرحمن؛ نقد النصوص فى شرح نقش الفصوص؛ مقدمه، تصحیح و تعلیقات ویلیام چیتیک؛ تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، 1370.
25
جندى، مؤیدالدین؛ شرح فصوص الحکم؛ به کوشش سیدجلالالدین آشتیانى؛ مشهد: دانشگاه مشهد، 1361.
26
جیلى، عبدالکریم؛ الانسان الکامل فى معرفه الاواخر و الاوائل؛ مصر: الحلبى، 1390ق.
27
جیلی، عبدالکریم بن ابراهیم؛ الانسان الکامل فی معرفه الاواخر و الاوائل؛ تحقیق و تعلیق از صلاح بن محمد بن عویضه؛ بیروت: دار الکتب العلمیه، 1418ق.
28
حافظ، شمسالدین محمد؛ دیوان حافظ؛ تهران: اساطیر، 1367.
29
شبسترى، محمود؛ گلشن راز؛ تهران: طهورى، 1361.
30
روحانینژاد، حسین؛ ولایت در عرفان؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1385.
31
صدرالمتألهین شیرازی (ملاصدرا)؛ مفاتیح الغیب؛ ترجمه محمد خواجوی؛ تهران: نشر مولی، 1363.
32
کلینى، محمد بن یعقوب؛ اصول الکافى؛ تهران: المکتبه الإسلامیه، 1381ق.
33
گیلانی، عبدالرزاق؛ مصباح الشریعه؛ بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، 1413ق.
34
لاهیجی، محمد؛ مفاتیح الاعجاز فی شرح گلشن راز؛ تهران: انتشارت سعدی، 1371.
35
سید رضى (گردآورنده)؛ نهجالبلاغه؛ ترجمه و شرح محمد دشتی؛ قم: مشهور، 1379.
36
قمى، شیخ عباس؛ مفاتیح الجنان؛ چ12، قم: انتشارات فاطمه الزهرا ، 1381.
37
قیصری، داوود؛ شرح فصوص الحکم؛ تصحیح آشتیانی؛ تهران: نهضت زنان مسلمان، 1372.
38
مجلسى، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ ج52، بیروت: مؤسسه الوفاء، 1403ق.
39
نسفی عزالدین؛ الانسان الکامل؛ چ4، تهران: انتشارات طهوری، 1377.
40
مولوى، جلالالدین؛ مثنوى؛ تصحیح رینولد نیکلسون؛ تهران: ققنوس، 1376.
41
ORIGINAL_ARTICLE
تبیین فلسفی ـ عرفانی مقام فوق تجرد نفس در آیات و روایات
در آیات و روایات تأکید بسیاری بر معرفت نفس شده است؛ تا آنجا که آن را نزدیکترین راه برای رسیدن به معرفت رب معرفی کرده اند. نفس ناطقه انسانی علاوه بر تجرد خیالی و عقلی، دارای فوق تجرد عقلی است که ویژگیهای بساطت و بیحدی را برای آن بر میشمارند؛ از این رو فوق تجرد عقلی بدین معناست که نفس در هیچ مرتبهای از مراتب کمالی متوقف نمیشود و قابلیت ارتقا به بالاترین مرتبه نظام هستی بعد از مقام ربوبیت را داراست که در این حال آن را به حقیقت محمدیه و القاب دیگر نام میبرند. این نوشتار حائز نوآوریهایی بدین قرار است: الف) ارائه تصویر بهتر از معرفت نفس در مقام فوق تجرد عقلی و مقام لایقفی آن در دو ساحت وجودی و ماهوی؛ ب) کشف معنای حقیقی برخی آیات قرآنی که مناسب این مقاماند؛ ج) درک معانی بلند حکمی کلام معصومان در مقام حقیقی نفس ناطقه انسانی. آیات و روایات در مقام فوق تجرد بسیار است؛ از این رو اگر قایل به مقام فوق تجرد عقلی نشویم، در فهم بسیاری از حقایق آیات و روایات ناتوان خواهیم بود و تفسیر دقیقی از آن نخواهیم داشت.
https://qabasat.iict.ac.ir/article_241452_7479bd651fd31266b0f97ce74189bf90.pdf
2020-10-22
109
134
0597
معرفت نفس
مقام فوق تجرد عقلی
حقیقت محمدیه
اتحاد عاقل ومعقول
حرکت جوهری اشتدادی
عسگر
دیرباز
a.dirbaz5597@gmail.com
1
دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم.
AUTHOR
محسن
موحدی اصل
movahedi114@yahoo.com
2
دانش آموخته دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه قم (نویسنده مسئول).
LEAD_AUTHOR
* قرآن مجید، ترجمه مهدی الهی قمشهای.
1
** نهجالبلاغه؛ ترجمه محمد دشتی؛ قم: انتشارات مسجد مقدس جمکران، 1382.
2
ابنشهرآشوب؛ المناقب؛ چ1، قم: مؤسسه انتشارات علامه، 1379.
3
ابنعربی، محییالدین؛ فتوحات المکیه؛ تحقیق عثمان یحیی؛ چ2، بیروت: مکتبه العربیه، 1045ق.
4
آشتیانی، سیدجلالالدین؛ شرح مقدمه قیصری بر فصوص الحکم؛ چ5، قم: بوستان کتاب قم، 1380.
5
آملی، سیدحیدر؛ نص النصوص؛ به اهتمام هانری کربن؛ چ2، [بیجا]، نشر طوس، 1367.
6
امام خمینی، سیدروحالله؛ صحیفه امام؛ چ2، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1378.
7
ـــــ؛ مصباح الهدایه الی الخلافه و الولایه؛ چ6، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1386.
8
ـــــ؛ شرح دعای سحر؛ چ5، تهران: اطلاعات، 1371.
9
برسی، حافظ رجب؛ مشارق انوار الیقین فی حقایق اسرار امیرالمؤمنین؛ چ1، قم: نشر فقاهت، 1390.
10
تمیمى آمدى، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، قم: دارالکتاب الاسلامی، چاپ: دوم، 1410ق.
11
جامی نابلسی؛ شرح فصوص الحکم؛ [بیجا]، 1304.
12
جوادی آملی، عبدالله؛ رحیق مختوم؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1376.
13
شیخ حر عاملى، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم: موسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ: اول، 1409 ق.
14
حسنزاده آملی، حسن؛ دروس معرفت نفس؛ قم: الف لام میم، 1381.
15
ـــــ؛ گنجینه گوهر روان؛ قم: انتشارات نشر طوبی، 1390.
16
ـــــ؛ هزار و یک کلمه؛ چ9، قم: بوستان کتاب، 1393.
17
ـــــ؛ هزار و یک نکته؛ تهران: نشر رجاء، 1365.
18
ـــــ؛ یازده رساله فارسی؛ چ3، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1377.
19
حویزى، عبدعلى بن جمعه؛ تفسیر نور الثقلین؛ چ4، قم: اسماعیلیان، 1415ق.
20
سبزواری، ملاهادی؛ اسرار الحکم، چ1، قم: مطبوعات دینی، 1388.
21
ـــــ؛ شرح اسماء الحسنی؛ تحقیق نجفعلی حبیبی؛ تهران: دانشگاه تهران، 1375.
22
ـــــ؛ شرح المنظومه؛ تعلیقات حسن زاده آملی؛ چ1، تهران: نشر ناب، 1379.
23
شیرازی، صدرالدین محمد؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه؛ با تعلیقه علامه حسنزاده آملی؛ تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1386.
24
ـــــ؛ الحکمه المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعه؛ چ3، بیروت: دار احیاء التراث، 1981م.
25
ـــــ؛ التفسیر القرآن الکریم؛ تصحیح محمد خواجوی؛ چ2، قم: بیدار، 1366.
26
ـــــ؛ الشواهد الربوبیه فی المناهج السلوکیه؛ با حواشی ملاهادی سبزواری و تحقیق سیدجلالالدین آشتیانی؛ چ2، مشهد: انتشارات مرکز نشر دانشگاهی مشهد، 1385.
27
ـــــ؛ المظاهر الالهیه؛ تصحیح محمد خامنهای؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1378.
28
فیاضی، غلامرضا؛ علم النفس فلسفی؛ تنظیم یوسفی؛ قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی، 1383.
29
فیض کاشانی، محمد بن مرتضی؛ تفسیر صافی؛ تهران: مکتبه الصدر، 1373.
30
قاضی سعید قمی، محمد ابن محمد؛ شرح الاربعین؛ تصحیح نجفقلی حبیبی؛ تهران: دانشگاه تهران، 1379.
31
قمی، عباس؛ مفاتیح الجنان؛ قم: قدس، 1374.
32
قونوی، صدرالدین؛ نصوص؛ تصحیح جلالالدین آشتیانی؛ تهران: مرکز دانشگاهی، 1362.
33
قیصری رومی، محمد بن داوود؛ شرح فصوص الحکم؛ تصحیح و تعلیق جلالالدین آشتیانی؛ تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1375.
34
کامرانی، سمیه و محمدسعیدی مهر و سیدعباس ذهبی؛ «امکان حرکت در مجردات از منظر ملاصدرا»، نشریه ذهن؛ ش56، زمستان 1392.
35
کلینی، ابوجعفر؛ اصول کافی؛ تهران: دار الکتب الامامیه، 1363.
36
موسوی الجزایری، نعمهالله؛ نور البراهین؛ قم: مؤسسه نشر اسلامی التابعه لجامعه المدرسین، 1414ق.
37
موسوی اردبیلی؛ عبدالغنی؛ تقریرات فلسفه امام خمینی؛ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1381.
38
مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ چ3، بیروت: دار مؤسسه الوفاء، 1403ق.
39
مصباح یزدی، محمدتقی؛ شرح جلد هشتم اسفار؛ چ1، قم: مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی، 1380.
40
مولانا جلالالدین محمد؛ مثنوی معنوی؛ تصحیح و تعلیق محمد استعلامی؛ چ5، تهران: زوار، 1375.
41
موحدی اصل، محسن و احمد عابدی؛ مقام فوق تجرد عقلی نفس از دیدگاه صدرالمتألهین، امام خمینی (ره) و علامه حسن زاده آملی، نشریه معرفت فلسفی؛ ش59، بهار 1397.
42
هاشمى خویى، میرزاحبیبالله؛ منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه و تکمله منهاج البراعه؛ چ4، تهران: مکتبه الإسلامیه، 1400ق.
43
ORIGINAL_ARTICLE
مفهوم انسان کامل معصوم در پرتو تفکّر نوصدرایی (با تأکید بر آرای شهید مطهری و استاد جوادی آملی)
نظام حکمت صدرایی با روششناسی خاص فلسفی، زمینه ساز طرح بسیاری از مباحث کلامی و عرفانی بعد از خود بوده است. از جمله، مباحث مربوط به «انسان کامل» که طرح آن در کتب عرفانی گسترش یافت. این امر با بکارگیری و جعل اصطلاح «انسان کامل» توسّط ابن عربی آغاز شد. پس از آن ملاصدرا در آثار مهمّ خود، جهات گوناگونی از شئون «انسان کامل» بهویژه انسان کامل معصوم را مطرح کرده است. شارحان فلسفۀ صدرایی نیز کموبیش به این مباحث توجّه داشته اند. از این میان، شهید مطهری و آیت الله جوادی آملی هر کدام با رویکردی متفاوت، تحقیقات زیادی در این باره انجام دادهاند. مقالۀ پیش رو درصدد تبیین آرای این دو اندیشمند، دربارۀ وجه مفهومی اصطلاح «انسان کامل» است. این مطالعۀ تطبیقی در سه بخش «پیشینۀ کاربرد اصطلاح»، «تعریفها» و «انسان کامل معصوم» انجام شده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که شهید مطهری به پیشینۀ اصطلاح «انسان کامل» توجّه بیشتری داشته و تعریف غیر نقلی خویش از این مفهوم را بر مباحث قوّه و فعل فلسفی استوار کرده است؛ اما آیتالله جوادی آملی به محتوای اصطلاح، بیش از پیشینۀ آن عنایت داشته و تعاریف غیر نقلی خویش را بر مبانی نظری و سلوک عرفانی، بنا نهاده است. در آثار شهید مطهری در مقام تمایز انسان کامل معصوم از غیر معصوم، جنبۀ کلامی غالب شده و از این رو طرح روشمندی برای تبیین جایگاه تکوینی انسان کامل معصوم مشاهده نمیشود؛ اما در مقابل جوادی آملی بهنحو روشمند، مفاهیم عرفانی را در مسیر تبیین مقامات موهوبی و ولایت تکوینی امامان معصوم و انسان کامل به خدمت گرفته است.
https://qabasat.iict.ac.ir/article_241453_e541083f60a521d84be008f88fc3c373.pdf
2020-10-22
135
158
0697
انسان شناسی
تعاریف انسان کامل
ولایت تکوینی
صفات کامل معصوم
خلیفۀاللهی
یحیی
کبیر
kabir@ut.ac.ir
1
دانشیار گروه فلسفه، پردیس فارابی دانشگاه تهران
AUTHOR
فرشید
طاهری خراسانی
farshid.taherikhorasani@yahoo.com
2
دانش آموخته دکتری فلسفه، پردیس فارابی دانشگاه تهران
AUTHOR
ابن سینا، حسین بن عبداللّه؛ الإشارات و التّنبیهات؛ قم: نشر البلاغه، 1375.
1
ابوالحسنی نیارکی، فرشته؛ «روششناسی فلسفۀ ملّاصدرا»، دوماهنامۀ آینه پژوهش؛ ش128؛ قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1390.
2
ارشادی نیا، محمّدرضا؛ «تأمّلی بر کتاب درآمدی به نظام حکمت متعالیه- جلد سوم: انسانشناسی»، فصلنامۀ پژوهش و نگارش کتب دانشگاهی؛ ش39، تهران: سمت، 1395.
3
جوادی آملی، عبداللّه؛ ادب فنای مقرّبان، ج5، قم: مرکز نشر اسراء، 1389الف.
4
ـــــ؛ ادب فنای مقرّبان، ج6، قم: مرکز نشر اسراء، 1388الف.
5
ـــــ؛ تفسیر تسنیم، ج1 و 7، قم: مرکز نشر اسراء، 1388ب.
6
ـــــ؛ تفسیر تسنیم، ج2 و 3، قم: مرکز نشر اسراء، 1389ب.
7
ـــــ؛ شمیم ولایت؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1388.
8
ـــــ؛ صورت و سیرت انسان در قرآن؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1381.
9
ـــــ؛ علی مظهر اسمای حسنی؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1385الف.
10
ـــــ؛ عین نضّاخ (تحریر تمهید القواعد)؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1387الف.
11
ـــــ؛ مبادی اخلاق در قرآن؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1387ب.
12
ـــــ؛ منزلت عقل در هندسۀ معرفت دینی؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1386.
13
ـــــ؛ هدایت در قرآن؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1385ب.
14
ـــــ؛ همتایی قرآن و اهل بیت ؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1389ج.
15
ـــــ؛ وحی و نبوّت در قرآن؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1384.
16
ـــــ؛ ولایت فقیه؛ قم: مرکز نشر اسراء، 1389د.
17
چراغی، زهرا؛ «انسان شناسی فلسفی در آثار استاد مطهری»؛ پایاننامۀ کارشناسی ارشد؛ تهران: دانشگاه الزّهرا ، 1381.
18
حاجی صادقی، عبداللّه؛ «انسان کامل در اندیشۀ مطهری»، فصلنامه قبسات؛ ش30ـ31، 1383.
19
حرّانی، حسن بن علی؛ تحف العقول عن آل الرّسول ؛ به تصحیح علی اکبر غفّاری؛ قم: جامعۀ مدرّسین، 1404ق.
20
درّی، ضیاء الدّین؛ تکلمه بر ترجمۀ کنز الحکمه؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1389.
21
رحیم پور، فروغالسّادات؛ امامت و انسان کامل از دیدگاه امام خمینی؛ تهران: مؤسّسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1381.
22
رحیمیان، سعید؛ مبانی عرفان نظری؛ چ5، ویراست دوم، تهران: سمت، 1391.
23
سیّدی نیا، سیّداکبر؛ «خلافت الهی با تأکید بر دیدگاه آیت اللّه جوادی آملی»، فصلنامه قبسات؛ ش46، 1386.
24
طباطبایی، سیّد محمّدحسین؛ شیعه در اسلام؛ قم: جامعۀ مدرّسین حوزۀ علمیه، 1379.
25
عبودیت، عبدالرّسول؛ درآمدى به نظام حکمت صدرایى؛ ج3؛ تهران: سمت، 1391.
26
فرامرز قراملکی، احد؛ روششناسی فلسفۀ ملّاصدرا؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامى صدرا، 1388.
27
قیصری، داود؛ شرح فصوص الحکم؛ به تصحیح سیدجلالالدین آشتیانی؛ تهران: علمی و فرهنگی، 1375.
28
مطهری، مرتضی؛ «آشنایی با قرآن»، مجموعه آثار؛ ج27، تهران: صدرا، 1380.
29
ـــــ؛ «امامت و رهبری»، مجموعه آثار؛ ج4، تهران: صدرا، 1372.
30
ـــــ؛ «انسان کامل»، مجموعه آثار؛ ج23، تهران: صدرا، 1378الف.
31
ـــــ؛ «جاذبه و دافعۀ علی »،مجموعه آثار؛ ج16، تهران: صدرا، 1377الف.
32
ـــــ؛ حماسه حسینی؛ ج3، تهران: صدرا، 1367.
33
ـــــ؛ «خدمات متقابل اسلام و ایران»، مجموعه آثار؛ ج14، تهران: صدرا، 1375.
34
ـــــ؛ »درسهای اشارات»، مجموعه آثار؛ ج7، تهران: صدرا، 1376الف.
35
ـــــ؛ «درسهای إلهیات شفا»، مجموعه آثار؛ ج8، تهران: صدرا، 1376ب.
36
ـــــ؛ «سیری در نهجالبلاغه»، مجموعه آثار؛ ج16، تهران: صدرا، 1377ب.
37
ـــــ؛ «عرفان» (کلیات علوم اسلامی)، مجموعه آثار؛ ج23، تهران: صدرا، 1378ب.
38
ـــــ؛ «عرفان حافظ»، مجموعه آثار؛ ج23، تهران: صدرا، 1378ج.
39
ـــــ؛ «فلسفۀ تاریخ»، مجموعه آثار؛ ج15، تهران: صدرا، 1373.
40
ـــــ؛ «کلام» (کلیات علوم اسلامی)، مجموعه آثار؛ ج3، تهران: صدرا، 1374الف.
41
ـــــ؛ «نقدی بر مارکسیسم»، مجموعه آثار؛ ج13، تهران: صدرا، 1379.
42
ـــــ؛ «وحی و نبوّت»، مجموعه آثار؛ ج2، تهران: صدرا، 1370.
43
ـــــ؛ «ولاءها و ولایتها»، مجموعه آثار؛ ج3، تهران: صدرا، 1374ب.
44
ملّاصدرا، محمّد بن ابراهیم؛ أسرار الآیات؛ تحقیق از محمّد خواجوى؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفه، 1360.
45
ـــــ؛ إیقاظ النّائمین؛ به تصحیح محسن مؤیّدی؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفه، [بی تا] الف.
46
ـــــ؛ الحاشیۀ علی الهیات الشّفاء؛ قم: بیدار، [بی تا]ب.
47
ـــــ؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الأربعه؛ بیروت: دار إحیاء التراث، 1981م.
48
ـــــ؛ الشّواهد الرّبوبیّه فی المناهج السّلوکیه؛ تصحیح و مقدّمه از سیّد مصطفی محقّق داماد؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا، 1382.
49
ـــــ؛ العرشیۀ؛ به تصحیح غلامحسین آهنی؛ تهران: مولی، 1361.
50
ـــــ؛ المبدأ و المعاد؛ به تصحیح سیدجلالالدین آشتیانى؛ تهران: انجمن حکمت و فلسفۀ ایران، 1354.
51
ـــــ؛ مجموعه رسائل فلسفى صدرالمتألّهین؛ تحقیق و تصحیح از حامد ناجى اصفهانى؛ تهران: حکمت، 1375.
52
ـــــ؛ المظاهر الإلهیّه فى أسرار العلوم الکمالیه؛ مقدّمه و تصحیح و تعلیق از سیّد محمّد خامنهاى؛ تهران: بنیاد حکمت اسلامى صدرا، 1387.
53
ـــــ؛ مفاتیح الغیب، مقدّمه و تصحیح از محمّد خواجوى؛ تهران: مؤسّسۀ تحقیقاتى فرهنگى، 1363.
54
نصیری، مهدی؛ «آیا انسان خلیفهالله است»، فصلنامۀ معرفتی ـ اعتقادی سمات؛ س1، ش1، 1389.
55
ORIGINAL_ARTICLE
روششناسی تولید فلسفههای مضاف
مسئله اصلی در این مقاله کشف یک روش قیاسی برای تولید فلسفههای مضاف است. مؤلف تعریف فلسفههای مضاف را چنین بیان کرده است: «فلسفه مضاف مجموعه تحلیلهای عقلانیِ وجودشناسانه در مورد چیستی، چرایی و چگونگی یک پدیده است» (اعم از علوم و امور). روش لازم برای تولید فلسفههای مضاف مبتنی بر سه ابزار تحلیلی در وجودشناسی (علل اربع، مقولات عشر، مقومات سته حرکت) است که چگونگی استفاده از آنها برای تولید یک دستگاه معرفتی نسبت به یک علم یا یک موضوع (اعم از حقیقی و اعتباریِ غیرمحض) بهتفصیل در مقاله ارائه گردیده است. همچنین چهار حلقه از «حلقههای ارتباطی میان فلسفه مطلق با فلسفه مضاف» در علوم انسانی که عبارتاند از حلقه تعیین الگو و روش، حلقه تعیین ملاک حق و صدق، حلقه تعیین مدل نیازها، حلقه تعیین ملاک عدالت، بررسی شده است که در مقام نظریات راهنما برای تولید مسائل علوم انسانی تلقی میشوند. فلسفههای مضاف برای کشف قواعد کلی حرکت و تغییر در فرد و جامعه هستند و علم فلسفه متکفل تبیین معادلات کلانِ این حرکت و تغییر است؛ لذا با ابتنا بر ابزارهای فلسفی میتوان فلسفههای مضاف تولید کرد و رابطه میان علم فلسفه و فلسفههای مضاف صرفاً یک تشابه اسمی نیست.
https://qabasat.iict.ac.ir/article_241454_48fdc85752c4ce0ccbf264b0f59774e5.pdf
2020-10-22
159
184
0797
فلسفههای مضاف
روششناسی
نظریههای راهنما
علوم انسانی اسلامی
عبدالحمید
واسطی
hvaseti@yahoo.com
1
استادیار گروه منطق فهم دین، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
AUTHOR
ایمان، محمدتقی؛ فلسفه روش تحقیق در علوم انسانی؛ قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1393.
1
حاجی سبزواری، هادی؛ شرح المنظومه؛ تهران: نشر ناب، 1379.
2
خسروپناه، عبدالحسین؛ فلسفههای مضاف؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1385.
3
اخوانالصفاء؛ رسائل اخوان الصفاء و خلان الوفاء؛ بیروت: دار الاسلامیه، 1412ق.
4
شریفی، احمدحسین؛ معیار ثبوتی صدق قضایا؛ قم: مؤسسه امام خمینی، 1387.
5
طاهری خرم آبادی، سیدعلی؛ «فلسفههای مضاف»، فصلنامه آیین حکمت؛ ش5، 1389، ص89-116.
6
طباطبایی، سیدمحمدحسین؛ نهایه الحکمه؛ قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه، [بیتا].
7
عبودیت، عبدالرسول؛ درآمدی بر نظام حکمت صدرایی؛ تهران: انتشارات سمت، 1392.
8
فارابی، ابونصر؛ الاعمال الفلسفیه؛ بیروت: دار المناهل، 1413ق.
9
فضلی، علی؛ فلسفه عرفان، ماهیت و مؤلفهها؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1394.
10
فیاضی، غلامرضا؛ «بررسی و تبیین نظریه حرکت در مجردات»، مجله نقد و نظر؛ ش69، 1392، ص53-81.
11
قراملکی، احد؛ روششناسی مطالعات دینی؛ مشهد: دانشگاه علوم رضوی، 1385.
12
قطبالدین شیرازی؛ شرح حکمه الاشراق؛ تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، 1383.
13
مصباح یزدی، محمدتقی؛ فلسفه اخلاق؛ قم: انتشارات مؤسسه امام خمینی، 1391.
14
مطهری، مرتضی؛ شرح مبسوط منظومه؛ طهران: انتشارات حکمت، 1366.
15
ملاصدرا شیرازی، محمد؛ الحکمه المتعالیه فی الاسفار العقلیه الاربعه؛ بیروت: دار احیاء التراث، 1981م.
16
ـــــ؛ المبدأ و المعاد؛ طهران: انجمن حکمت و فلسفه، 1354.
17
ORIGINAL_ARTICLE
رؤیاانگاری وحی؛ از پاشانی چینش آیات قرآن تا پرش و گسست قصص قرآنی
مطالعه پیش رو دربردارنده نقد ادله و شواهد قرآنیای است که در جهت تبیین مبنای رؤیاانگاری وحی ارائه شده است. بخش اول نقد به روش مؤلف مربوط است. نویسنده محترم بر خلاف مدعای رویکرد پدیدارشناختی، نگرشی تحویلنگر به قرآن دارد. بر خلاف نظر ایشان قرآن اگر بر هر خواننده بیطرفی عرضه شود، وجه خطابی آن آشکار خواهد شد. بر خلاف مدعا پاشانی چینش آیات قرآن مستلزم رؤیاگونبودن آن نخواهد بود. پراکندگی آیات برخی سورههای قرآن همانند مائده و احزاب یا نور میتواند مؤید ناکارآمدی برخی انواع تفسیر قرآن در قبال این گونه آیات باشد؛ آنچنانکه در بین مفسران بزرگ بدان تصریح شده است. تکرار قصص قرآنی مصداق حقیقی تکرار نیست و در هر بار مشتمل بر مفاهیم جدیدی است. با فرض پذیرش تکرار، این تکرار بیهدف نیست و به جهت اهداف تربیتی و اخلاقی است. پرش و گسست زمانی موجود در قصص قرآنی نافی وجه خطابی آن نیست؛ زیرا قرآن صرف کتاب داستان نیست و اینکه برخی داستانهای آن دارای گذشته نگری و گسست هستند، کاملاً متلائم با ادبیات داستانی پرطمطراق بوده و مؤید جامعیت حداکثری آن خواهد بود.
https://qabasat.iict.ac.ir/article_241455_f246372e717adfd9aee43583ebb5d897.pdf
2020-10-22
185
203
0897
قرآن
قصص
گسست
تفسیر
وحی
رؤیاانگاری
محمد
نجاتی
mnejati1361@yahoo.com
1
دانشیار گروه فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندرعباس
AUTHOR
عباس
تقوی
sa.taghavi@staff.nahad.ir
2
مدرس و مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان
AUTHOR
قرآن مجید.
1
احمدی، بابک؛ ساختار و هرمنوتیک؛ تهران: گام نو، 1380.
2
بازرگان، عبدالعلی؛ «هــوى یا هــدى در کلام وحى»، منبع اینترنتی به نشانی:
3
http: //www. sayenews. com
4
حجتی، محمدباقر؛ پژوهشی در تاریخ قرآن؛ تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1360.
5
خمینی، روحالله؛ صحیفه نور؛ قم: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، [بیتا].
6
خویی، سید ابوالقاسم؛ رمزهای اعجاز؛ ترجمه جعفر سبحانی؛ تهران: موسسه امام صادقA، 1385.
7
خرمشاهی، بهاالدین؛ قرآن شناخت؛ تهران: طرح نو، 1374.
8
رامیار، محمود؛ تاریخ قرآن؛ تهران: امیرکبیر، 1362.
9
ریمون، کنان؛ روایت داستانی: بوطیقای معاصر؛ ترجمه ابوالفضل حری؛ تهران: نیلوفر، 1387.
10
سروش، عبدالکریم؛ بسط تجربه نبوی؛ تهران: صراط، 1378.
11
ـــــ؛ «بسط تجربه نبوی»، مجله کیان؛ ش39، 1376.
12
ـــــ؛ قبض و بسط تئوریک شریعت؛ تهران: صراط، 1374.
13
ـــــ؛ «محمد راوی رؤیاهای رسولانه»، منبع اینترنتی به نشانی: www. dinonlin. com، تاریخ بازیابی 1392.
14
طباطبایی، محمدحسین؛ المیزان؛ قم: دفتر انتشارات اسلامی، [بیتا].
15
ـــــ؛ قرآن در اسلام؛ تهران: [بیجا]، 1361.
16
معرفت، محمدهادی؛ التمهید فی علوم القرآن؛ قم: مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، 1405ق.
17
مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ قم: چاپخانه مدرسه امیرالمؤمنین، 1380.
18
نجاتی، محمد و مصطفی مؤمنی؛ «رؤیاانگاری وحی: از کارآمدی تعبیر قرآن تا انکار تفسیر قرآن»، اندیشه نوین دینی؛ ش51، زمستان 1386، ص25-40.
19
هوسرل، ادموند؛ ایده پدیدهشناسی؛ ترجمه عبدالکریم رشیدیان؛ تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1386.
20