TY - JOUR ID - 38300 TI - قرآن، منطق، انسان و اکتشاف نفس‎الأمر جهان JO - فصلنامه علمی پژوهشی قبسات JA - QABASAT LA - fa SN - 1029-4538 AU - ملک زاده, هادی AU - میرباقری, سید محمد مهدی AD - دانشجوی دکتری دانشگاه معارف قم AD - رئیس فرهنگستان علوم اسلامی قم. Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 24 IS - 94 SP - 163 EP - 194 KW - قرآن KW - منطق KW - واقعیت KW - معرفت DO - 0794 N2 - واقعیت نهایی و حقیقت غایی چیست؟ از دیدگاه قرآن عظیم چگونه و با چه ابزاری می‎توان به نفوذ در نفس‎الامر جهان توفیق یافت؟ آیا با یک منطق ساده و تک‎بعدی مثل ذهن استدلالی می‎توان به معرفت مطلوب مذهب در باب جهان پیچده و انسان پیچیده­تر دست یافت؟ هر متدی برای هر علمی جهت کشف واقعیت مناسبت ندارد. قیاس برهانی در علوم طبیعی بی‎ثمر است؛ چنان‏که استقرای علمی در ریاضیات و فلسفه بی‏اثر است. چه عاملی گذر از دنیای قدیم به دوران جدید را مهیا کرد؟ بی‎شک منطق مناسب که فرانسیس بیکن و دیگران بدان همت گماردند. قرآن حکیم هم برای شناخت غایت خلقت آدم و عالم منطقی پیشنهاد می‎کند و علاوه بر عواملی دانشی چونان لُب و تعقل، تدبر، تفکر، تفقه، توسم، علم و یقین از عوامل گرایشی، کنشی و منشی مثل تذکر، تقوا، اسلام، ایمان، انابه، احسان، اراده، سؤال، عبودیت، تبعیت، صبر، شکر، سمع، اعتصام، هدایت و ولایت نام می‏برد و تأکید می‎کند که برای فهم اصل واقعیت یا لایه‏هایی از آن اسبابی سخت اثرگذار هستند. در یک کلام قرآن منطق حق عینی را به جای منطق صدق ذهنی پیشنهاد می‎کند. منطق صدق بخشی کوچک از منطق حق بوده و در صورت فقدان برخی عوامل عقیم می‎ماند. اشاره به منطق گسترده اسلام برای فهم مطلوب واقعیت از منظر دین، فلسفه تمایز و تولد این نوشتار به شمار می‎رود. UR - https://qabasat.iict.ac.ir/article_38300.html L1 - https://qabasat.iict.ac.ir/article_38300_270f2c830d217e08e11aa719fe08fb09.pdf ER -