TY - JOUR ID - 699924 TI - کلام فلسفی؛ چیستی، مطلوبیت و ضرورت JO - فصلنامه علمی پژوهشی قبسات JA - QABASAT LA - fa SN - 1029-4538 AU - سلیمانی بهبهانی, عبدالرحیم AD - استادیار گروه تدوین سازمان‌های دانش پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 27 IS - 105 SP - 123 EP - 145 KW - کلام فلسفی KW - فلسفه کلامی KW - کلام عقلی KW - عقل‌گرایی فلسفی KW - تفکر عقلی فلسفی DO - N2 - کلام فلسفی رویکردی در دانش کلام اسلامی است که در عصر حاضر، بیشتر از گذشته شیوع یافته است. مقاله پیش رو تلقی‌های موجود از کلام فلسفی را گزارش و تحلیل کرده و نسبت آن با اصطلاحات و حوزه‌های دانشی مرتبط را کاویده و داوری‌های مثبت و منفی نسبت به کلام فلسفی را اعتبارسنجی نموده است. مهم‌ترین نتایج تحقیق به این شرح است: خاستگاه این اصطلاح، مباحث روش‌شناختی علم کلام است و کلام فلسفی، شاخه‌ای از کلام عقلی است که به لحاظ موضوعات مسائل و روش، اخص از کلام -به معنای عام- است؛ اما از «فلسفه کلامی» متمایز است و نسبت به فلسفه دین و کلام جدید -بر اساس تلقی‌های مختلف از این دو- گاهی مفهوماً به مرز عینیت می‌رسد و گاهی تفاوت آشکار پیدا می‌کند؛ چنان‌که به لحاظ مصداق نیز گاهی محصول تأملات عقلی متفکران در حوزه کلام فلسفی با حوزه‌های دیگر -یعنی الهیات فلسفی، الهیات طبیعی، فلسفه دین، کلام جدید و فلسفه- آثاری مشابه و با نتایج مشترک است. ارزش و ضروت کلام فلسفی نیز تابع برداشتی است که از این رویکرد کلامی می‌شود و بر اساس تعریف مختار، به لحاظ ارزش و ضرورت، همسنگ کلام عقلی غیر فلسفی و کلام نقلی است. UR - https://qabasat.iict.ac.ir/article_699924.html L1 - https://qabasat.iict.ac.ir/article_699924_9e2961c0a74da412ea9c071b0e3e04fb.pdf ER -