نقد و بررسی مدل‌های علم دینی مبتنی بر الگوهای علم‌شناختی پساپوزیتیویستی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

2 .

چکیده

در سالهای اخیر مدلهای مختلفی برای تولید دانش دینی از سوی استادان و صاحب‌نظران دانشگاه و حوزه ارائه شده است. بین این گروه، شمار درخور توجهی از نظریهپردازان، نقدها و دیدگاههای پساپوزیتیویستی درباره علم و فعالیت علمی را نقطه عزیمت مناسبی برای حرکت به سمت  تولید علم دینی دیدهاند.
پساپوزیتیویسم بر پایه دیدگاه ما طیف متنوعی از نظریه‌ها را تشکیل میدهد که درباره مدعیاتی همچون عینیت، بین‌الاذهانیت و عقلانیت تردید کرده و به نوعی از نسبیگرایی گذر کرده‌اند که یکی از تأثیرگذارترین نمونه‌ها را میتوان در نظریه پارادایمهای کوهن مشاهده کرد.
مدلهای علم دینیِ یادشده در این مقاله که اساس کار خود را با پذیرفتن چنین دیدگاههایی آغاز نمودهاند، به جز نمونه علم مقدس نصر و دیدگاه زیباکلام، از یک سو به دلیل پذیرفتن چنین دیدگاههای نسبی‌گرایانه و از سوی دیگر تمایل به مدعیات پوزیتیویستی با مشکلی اساسی مواجهاند. این مشکل را می‌توان ناتوانی در سازگاری بین ادعاها و نتایج نظری دو پارادایمِ ناسازگار دانست.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis and Criticism of models of religious science based on Cognitive Sciences Models of Post Positivism

نویسندگان [English]

  • Jafar Morvarid 1
  • reza akbari 2
1
2
چکیده [English]

Masters and Thinkers of University and Seminary offered different models for religious science production at later years. A large number of  them claim post positivism\'s critique and conceptions about science and scientific activities is suitable to beginning point to religious science production. Post positivism consist of different theories that challenge objectivity, Intersubjectivity and rationality, and rolled toward relativism. Kuhn\'s Paradigms is one of effective models of Post Positivism.
Mentioned models of religious science, except for Nasr\'s Holly Science and view of Zibakalam, are problematic and couldn’t offer convincing reply. The important defect is disability for adaptation between claims and theoretical outcomes of two different paradigm.   
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Post positivism
  • paradigm
  • Metaphysical presumption
  • Cultural values
  • Relativism
  • Model of religious science
  • rationality