ایده نجات در ابن عربی و ارتباط آن با مسئله دیگری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فلسفه موسسه آموزش عالی آل طه تهران.

2 استادیار گروه زبان عربی دانشگاه امام صادق.

چکیده

«دیگری» در فلسفه معاصر به عنوان مسئله­ای مستقل و دارای اهمیت هستی­شناختی و معرفت­شناختی مطرح گردیده است و برخی اندیشمندان قرن بیستم هر یک با رویکردی خاص بدان پرداخته­اند. این موضوع نزد ابن­عربی به عنوان مسئله­ای مستقل مطرح نبوده است؛ لکن  با بررسی آرای او می­توان به دیدگاهش در این زمینه دست یافت. ایده نجات و عدم خلود نزد ابن­عربی معلول نگرش خاص او به سعادت، شقاوت، طاعت و معصیت است. شقاوت تنها متوجه فعل انسان است و حقیقت او را در بر نمی­گیرد. نهی از گمان بد و تفتیش باطن دیگران، نوع مراوده بین انسان‌ها را تحت تأثیر قرار می­دهد و نگاه شمول‌گرایانه به سعادت، تنش­های حاصل از برتری طلبی­های فردی- قومیِ ناشی از اندیشه انحصار نجات را به حداقل می­رساند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Idea of Rescue for Ibn Al-Arabi and It’s Relation with the Issue of the “Other”

نویسندگان [English]

  • Hamedeh Rastaei 1
  • Seyyed Hadi Reza’ian-Moghaddam 2
1 Assistant Professor of the Department of Philosophy, Aal-Taha University of Tehran.
2 Assistant Professor of Arabic Language Department, Imam Sadegh University.
چکیده [English]

The issue of the other is an independent issue in contemporary philosophy, which has ontological and epistemological importance. Some twenty-century scholars have a special approach to this topic. Ibn Arabi did not discuss this topic separately, but we can discover his idea in this regard by studying his views.
Ibn Arabi’s idea of rescue and not being Khalid (remaining in hell/heaven forever) is the result of his view regarding felicity, misery, obedience and sinfulness. Misery is concerned with human’s act and not his reality. Prohibiting bad suspicion and inquisition of the others, effects human’s relationship with the others and minimizes the inclusivistic view of felicity and the tensions resulted from personal-tribal desires for superiority which are themselves a result of the idea of exclusive rescue.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ibn Arabi
  • The “Other”
  • Kholud (The State of Remaining in Hell/Heaven Forever)
  • Felicity and Misery

مراجع

  1. ابن­سینا؛ اشارات و تنبیهات؛ قم: نشر البلاغه، 1375.
  2. ابن‌عربی؛ فتوحات مکیه؛ ج1-4، بیروت: دار الصادر، [بی­تا].
  3. ایزدی، جنان، مجید صادقی و فاطمه یوسفی؛ «خلود در عذاب جهنم از منظر ابن‌قیم جوزی و علامه طباطبایی»، الهیات تطبیقی؛ س7، ش16، پاییز و زمستان 1395.
  4. بوبر، مارتین؛ من و تو؛ ترجمه ابو تراب سهراب و الهام عطاردی؛ تهران: انتشارات فرااندیشه، 1380.
  5. بهشتی، احمد؛ «مسئله خلود در عذاب و دیدگاه علامه طباطبایی»، پژوهش دینی؛ ش11، ابان 1384.
  6. حسن­زاده آملی، حسن؛ ممد الهمم در شرح فصوص الحکم؛ تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1378.
  7. حسینی‌فر، رضا و سمیه امینی کهریزسنگی؛ «بررسی و نقد دلایل ناهمسانی خلود و عذاب در اندیشه ابن‌عربی و تابعان»، حکمت عرفانی؛ ش16بهار و تابستان 1398.
  8. حیدری فرد، محمد و محمدکاظم فرقانی؛ «خلود در عذاب از دیدگاه ملاصدرا و ابن‌عربی»، جستارهای فلسفه دین؛ س2، ش4، زمستان 1392.
  9. خوارزمی، تاج‌الدین حسین؛ شرح فصوص؛ قم: بوستان کتاب، 1379.
  10. سارتر، ژان پل؛ هستی و نیستی؛ ترجمه عنآیت‌الله شکیباپور؛ تهران: انتشارات شهریار، [بی­تا].
  11. صدرالمتالهین؛ اسفار اربعه؛ ج7، بیروت: دار احیاء التراث، 1981م.
  12. طباطبایی، سیدمحمد حسین؛ المیزان فی تفسیر القرآن؛ بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، 1973م.
  13. قیصری، داود؛ شرح فصوص؛ تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1375.
  14. کلینی، محمد بن یعقوب؛ الکافی (الطبعة الحدیثه)؛ 15ج، چ1، قم: مؤسسة دار الحدیث العلمیة الثقافیه، 1429ق.
  15. کاشانی، عبدالرزاق؛ شرح فصوص؛ قم: انتشارات بیدار، 1370.
  16. مارسل، گابریل؛ فلسفه اگزیستانسیالیسم؛ ترجمه شهلا اسلامی؛ تهران: نگاه معاصر، 1382.
  17. نژادپور، مصطفی؛ «خلود در قرآن و روایات و سنجش نظر ابن‌عربی و ملاصدرا»، پژوهش و مطالعات علوم اسلامی؛ ش9، فروردین 1399.
  18. Heidegger, Martin; Being and Time; trans. John Macquarrie and Edward Robinson; Oxford: Basil Blackwell, 1962.
فصلنامه علمی پژوهشی قبسات
دوره 26، شماره 101 - شماره پیاپی 101
فصلنامه علمی در حوزه فلسفه دین و کلام جدید‏ سال بیست‌وششم/ پاییز 1400
آبان 1400
صفحه 155-170

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار