بررسی و نقد نظریه زبان رؤیایی قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه بوعلی سینا

2 دانشیار گروه الهیات دانشگاه بوعلی سینا

3 دانشیار گروه الهیات دانشگاه اراک

چکیده

این پژوهش نظریه «زبان رؤیایی قرآن» را بررسی و نقد کرده است. پیش از هر چیز عناصر اصلی و مبانی نظریه مذکور و نیز ادلّه آن را به‏روشنی و اختصار تبیین نموده، آن‏گاه به بررسی، نقد و بیان تهافت‏ها و اشکالات آن همّت گماشته است. دیدگاه مذکور با اتخاذ مبناهایی چون تأثیرپذیری قرآن از فرهنگ عصر نزول- و به عبارت دیگر زبان قوم- و طرح ادلّه‏ای مانند منقولات و مأثورات تاریخی، ساختار و متن قرآن و وجود تناقض در آیات، کوشیده است زبان قرآن را «زبان رؤیا» و فهم آن را نیازمند تعبیر و خواب‏گزاری معرّفی نماید. از واکاوی آن مبانی و بررسی این ادلّه به دست می‏آید که اندیشه «زبان رؤیا» رؤیایی بیش نیست و قرآن هرگز زبان خواب را بر نمی‏تابد. تحقیق حاضر بر شیوه تحلیلی توصیفی و استفاده از منابع مکتوب سامان یافته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Investigation and Criticism of the Theory of Qur'an's Dreamy

نویسندگان [English]

  • J M 1
  • K S 2
  • E E 3
1 0
2 1
3 E
چکیده [English]

This writing will investigate and criticize the theory of "Qur'an's dreamy language". The main parameters and the bases of this theory and its reasons are first clearly and briefly explained and then it is investigated, criticized and its flaws and problems are explained. Choosing bases such are affectability of Qur'an from the culture of the time of Qur'an's descent – or in other words the language of that nation - and posing reasons such as historical narrations, the structure and the text of the Holy Qur'an and the existence of some contradictions in the Holy Qur'an, this theory has tried to introduce Qur'an's language as "the language of dreams" and associate its understanding with the knowledge of dream interpretation. Investigating those bases and these reasons shows that the idea of "language of dreams" is not more than a dream and that the language of the Holy Qur'an cannot be the language of dreams. The present research uses the method of descriptive analysis and uses written sources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The language of Qurn'an
  • The language of dream
  • The culture of the time of descent
  • Phenomenology
  • Cognitivity
* قرآن کریم.
2. آرمین، محسن؛ «ابهام در مفاهیم، ناتوانی در تطبیق»؛ پایگاه اینترنتی مرکز دائره­المعارف بزرگ اسلامی در: http://www.cgie.org.ir/fa/news/5545، 1394.
3. ابن‏سینا، حسین بن عبدالله؛ الشّفاء (منطق)؛  قم: کتابخانه آیة‏الله مرعشی نجفی، 1404ق.
4. ابوزید، نصر حامد؛ مفهوم النّصّ؛ چ1، قاهره: مطابع الهیئة المصریه العامّة للکتاب، 1990م.
5. ـــــ؛ نقد الخطاب الدینی؛ چقاهره: سینا للنّشر، 1994م.
6. ـــــ؛ النّص، السلطة، الحقیقه؛ بیروت: المرکز الثّقافی العربی، 1995م.
7. استیس، والتر ترنس؛ فلسفه هگل؛ ترجمه حمید عنایت؛ ج2، چ7، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی ، 1388.
8. بخاری، محمد بن اسماعیل؛ الجامع الصحیح؛ ج9، [بی‎جا]، دار طوق النجاه، 1422ق.
9. جوادی آملی، عبدالله؛ دین‏شناسی؛ چ1، قم: مرکز نشر اسراء، 1381.
10. ـــــ؛ وحی و نبوّت؛ چ1، قم: مرکز نشر اسراء، 1388.
11. خسروپناه، عبدالحسین؛ «قرآن کریم، تنزیل ربوبی»؛ خبرگزاری بین‏المللی تسنیم در: http://www.tasnimnews.com/Home/Single/86161، 1394.
12. خمینی، سیدروح‏الله؛ آداب الصّلوة، چ16، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1388.
13. ـــــ؛ صحیفه امام؛ تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، [بی‏تا].
14. خویی، سیدابوالقاسم؛ بیان در علوم و مسائل کلّی قرآن؛ ترجمه هاشم‏زاده هریسی و نجمی؛ چ1، تهران: وزارت ارشاد ، 1382.
15. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ المفردات فی غریب القرآن؛ چ1، دمشق و بیروت: دارالعلم الدار الشامیه، 1412ق.
16. سروش، عبدالکریم؛ «صراط‌های مستقیم»؛ نشریه کیان، س7، ش36، 1376.
17. ـــــ؛ بسط تجربه نبوی؛ چ1، تهران: انتشارات صراط، 1378.
18. ـــــ؛ «محمد راوی رؤیاهای رسولانه (1-5)»؛ پایگاه اینترنتی دین آنلاین در http://www.dinonline.com/doc/article/fa/989/، 1394.
19. سیوطی، جلال‏الدّین؛ الإتقان فی علوم القرآن؛ ج1، چ2، بیروت: دارالکتب العربی، 1421ق.
20. صدوق، علی بن الحسین بن بابویه؛ عیون اخبار الرضا7، ج2، [بی‏جا]، انتشارات جهان، 1378.
21. طباطبایى، سیدمحمدحسین؛ المیزان فى تفسیر القرآن؛ ج4، چ5، قم: دفتر انتشارات اسلامى، 1417ق.
22. طوسی، خواجه نصیرالدین؛ اساس الاقتباس؛ چ3، تهران: دانشگاه تهران، 1361.
23. طوسی، محمد بن الحسن؛ الأمالی؛ قم: انتشارات دارالثقافة، 1414ق.
24. قائمی‏نیا، علیرضا؛ بیولوژی نصّ؛ چ1، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1389.
25. کورنر، اشتفان؛ فلسفه کانت؛ ترجمه عزّت‏الله فولادوند؛ چ3، تهران: انتشارات خوارزمی، 1389.
26. کلینى، محمد بن یعقوب؛ الکافی؛ ج1،تهران: دارالکتب الإسلامیه، 1365.
27. مصباح یزدی، محمدتقی؛ قرآن‏شناسی؛ تحقیق و نگارش محمود رجبی؛ ج1، چ4، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، 1391.
28. معرفت، محمدهادی؛ شبهات و ردود حول القرآن الکریم؛ چ2، قم: نشر التّمهید، 1388.
29. نکونام، جعفر؛ «نقد نظریه رؤیاهای رسولانه»؛ سایت مدهامتان در: http://nekoonam.parsiblog.com/ 1394.
30. ـــــ؛ درآمدی بر تاریخگذاری قرآن؛ چ1، تهران: هستی‏نما، 1380.
31. واعظی، احمد؛ «نقد تقریر نصر حامد بوزید از تاریخ‏مندی قرآن»؛ نشریه قرآن شناخت، س3، ش2 (پیاپی 6)، 1389.
32. هرش، ژان؛ شگفتی فلسفی؛ ترجمه عباس باقری؛ چ1، تهران: نشر نی، 1383.