نگاه وجودی و سلوکی به سبک مواجهه با شرور

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه عرفان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.

چکیده

جهان سرای رخدادهای مختلفی است که برخی از آن رودیدادها شرور نام دارند. انسان‏ها ناگزیز با این رویدادهای ناگوار مواجه‏اند. برخی از این رویدادها به خودی خود آفت نیستند؛ اما تصادم انسان‏ها با آنها به آسیب می انجامد. برخی از آن رویدادها در شمار آفات و آفت زاها می‏باشند. برخی دیگر که از حیث قوانین اخلاق شدیدترین رویدادهای شرآمیزند که از شرارت ها بشری به حساب می‎آیند. اکنون این دو پرسش در پیش نهاده می‏شود: نخست، جایگاه این شرور در نظام هستی چیست و کدام است؟ دوم، روش مواجه‎شدن با این گونه رویدادهای آسیب‎رسان چیست و کدام است؟ در پاسخ به پرسش نخست باید نظام احسن را تشریح و وجود خیر و شر را در آن بررسی کرد؛ نظامی که دو بخش دارد: یکم، بخش فراگیر و عام که در تمامیت خویش واجد امکانات اشرف ترتیبی است. دوم، بخش خاص که شرور در آن بخش برابر جهات خیر و نیک جهان واقع می‏شوند. شرور در دو رده می گنجد: نخست، شرور تکوینی و دوم، شرور اختیاری. در پاسخ به پرسش دوم دو مرحله خواهیم داشت: نخست، مرحلۀ پیشاشرور و دوم مرحلۀ پساشرور. در مرحلۀ نخست سه عامل کردار سنجیده و پسندیده، گزینش‎گری روش و فرجام نیک و درخواست از خدا سعادت را نتیجه خواهد داد. در مرحلۀ دوم اصل های اخلاق و اصل های سلوک پاکیزه می‏باید فرا راه انسان واقع شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Existential and behavioral look at the style of confronting evil

نویسنده [English]

  • Ali Fazli
Assistant Professor at "Mysticism Department" of the Research Institute for Islamic Culture and Thought (IICT).
چکیده [English]

The universe is home to various events, some of events are called evil. Humans inevitably face these unfortunate events. Some of these events are not a disaster in themselves; But human collisions with them hurt. Some of those events are among bens and the causes bens. Others, in terms of moral laws, are the most extreme evil events that are considered human evils. These two questions now arise: First, what is the place of this evil in the system of existence and what is it? Second, what is the method of dealing with such harmful events? In answer to the first question, the best system must be described and the existence of good and evil in it must be examined; A system that has two parts: first, the all-encompassing and general part, which in its entirety has the facilities of successive the best. Second, the special part in which the evils are equal to the good and evil aspects of the world. Evil falls into two categories: first, natural evil, and second, voluntary evil. In answer to the second question, we will have two stages: first, the pre-evil stage and second, the post-evil stage. In the first stage, three factors will result: prudent and pleasing action, choosing a good method and outcome, and asking God for happiness. In the second stage, the principles of morality and the principles of pure conduct must be Ahead on the way of man.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Best System
  • the Whole System
  • the System of Souls and Natures
  • the System of Nature
  • the Existential Evil
  • the Non-existent Evil
  • the Voluntary Evil
  • the Originated evil of the principles of morality and the principles of conduct
  1. ابن‎همام اسکافی؛ التمحیص؛ قم: مدرسه الامام المهدی (عجل الله تعالی فرجه)، 1404ق.
  2. آمدی، عبدالواحد؛ غرر الحکم و درر الکلم؛ قم: دار الکتاب، 1378ق.
  3. ابن‎شعبه حرانی؛ تحف العقول؛ تصحیح علی‎اکبر غفاری؛ قم: جامعه مدرسین، 1363.
  4. راوندی، قطب‎الدین؛ الدعوات؛ قم: مدرسه الامام المهدی، 1407ق.
  5. حلوانی، حسین بن محمد؛ نزهه الناظر و تنبیه الخاطر؛ قم: مدرسه الامام المهدی عجل الله فرجه، 1408ق.
  6. شیخ صدوق؛ التوحید؛ تحقیق و تصحیح هاشم حسینى؛ قم: جامعه مدرسین، 1398ق.
  7. کلینی، محمد بن یعقوب؛ الکافی؛ تصحیح علی‏اکبر غفاری؛ تهران: دار الکتب الاسلامیه، 1407ق.
  8. ـــــ؛ الکافی؛ قم: دار الحدیث، 1429ق.
  9. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان؛ ترجمه علی کرمی؛ قم: انتشارات فراهانی، 1380.
  10. طباطبایی، محمدحسین؛ المیزان؛ بیروت: مؤسسه الاعلمی، 1393ق.
  11. طوسی، محمد بن حسن؛ مصباح المتهجد؛ بیروت: مؤسسه فقه الشیعه، 1411ق.
  12. عابدی شاهرودی، علی؛ التعلیقات علی شرح حکمه الاشراق للشیخ شهاب‎الدین سهروردی؛ تصحیح محمد ملکی؛ تهران: انتشارات علمی فرهنگی، 1393.
  13. عیاشی، محمد بن مسعود؛ التفسیر؛ تصحیح هاشم رسولی محلاتی؛ تهران: المطبعه العلمیه، 1380ق.
  14. مجلسی، محمدباقر؛ بحار الانوار؛ بیروت: دار احیاء التراث العربی، 1403ق.
  15. منسوب به امام صادق علیه السلام؛ مصباح الشریعه؛ ترجمه مصطفوی؛ قم: مرکز نشر مصطفوی، 1389.