اثبات جنسیت‌پذیری نفس بر اساس مبانی حکمت صدرایی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد

3 دانشجوی دکتری فلسفه و حکمت اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد.

چکیده

در تعریف نفس ‌و بیان ویژگی‌های آن در مباحث مربوط به نفس‌شناسی فلسفه صدرایی بحثی ویژه درباره جنسیت بیان نشده و این امر موجب شده است محققانی که در این زمینه پژوهش کرده‌اند، نفس را بدون جنسیت توصیف کنند؛ اما در این مقاله سعی شده است با توجه به مبانی حکمت صدرایی از قبیل وحدت نفس و بدن در مراحل متناظرِ وجودی خود و... جنسیت‌داشتن برای نفس تبیین شود. البته این ویژگی مختص نفس است و به سایر مجردات قابل اطلاق نیست؛ چراکه نفسانیت نفس به همراهی آن با بدن در تمام ساحات وجودی نفس است. با اثبات جنسیت‌داشتنِ نفس، درواقع انسان‌ها به دو نوع اصلی تقسیم خواهند شد. ارزش این تقسیم در رد نظر برخی مکاتب فمنیستی که احقاق حقوق زنان را در برابری زن و مرد در تمام شئون می‌دانند و نیز تبیین تفاوت‌های میان دو جنس بسیار روشن است. در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه‌ای و تحلیل مبانی حکمت صدرایی جنسیت‌پذیری نفس تبیین شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Ontological Rules of Ta’wīl and its Effect on the Meaning of the Text in the Sadra’s Philosophy

نویسندگان [English]

  • Mohammad Kathem Elmi Sola 1
  • seiid morteza hoseini shahrudi 2
  • Akarm Saghi 3
1 Associate Professor at "The Islamic Philosophy Department" of Ferdowsi University of Mashhad.
2 Professor at "The Islamic Philosophy Department" of Ferdowsi University of Mashhad.
3 Ph.D. Student of Islamic Philosophy of Ferdowsi University of Mashhad.
چکیده [English]

In the ta’wīl (spiritual hermeneutic) of existence and text, facts that are hidden from the external view in the interpretation of the world and text are brought to the fore. As a philosopher, Mulla Sadra has well-founded foundations in ontology that have influenced his ta’wīl style, these foundations can be regulated and the purpose of this article is to deduce these rules and show their effect on the ta’wīl of text. The research method is Descriptive-analytical and based on Sadra's ontology and deals with the inference and investigation of five main rules and several sub-rules (which can be traced in the sub-branches of the main rules), and by mentioning examples of the ta’wīl of text, it shows the effect of ontological rules on the ta’wīl of text. The main rules extracted are the reference of essence to being, ta’wil capacities in being (levels of being), appearance, the ontological basis, compatibility of worlds in ta’wil and reference of plurality to unity. This article shows the philosophical logic of the ta’wil of text, it is considered a ta’wil theory of being, in the form of rules.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ta’wil
  • Rules of Ta’wil
  • ontology
  • Qur'an
  • Mulla Sadra
  1. *        قرآن.

    1. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله؛ النجاة من الغرق فی بحر الضلالات؛ تهران: دانشگاه تهران، 1379.
    2. ابن‌سینا، حسین بن عبدالله؛ الشفا (الطبیعیات)؛ قم: مکتبة آیةالله مرعشی، 1404ق.
    3. افلاطون؛ دوره کامل آثار؛ ترجمه محمدحسن لطفی؛ تهران: شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، 1357.
    4. آشتیانی، جلال‏الدین؛ شرح بر زاد المسافر؛ چ1، قم: بوستان کتاب، 1381.
    5. جعفری، محمدتقی؛ زن از دیدگاه امام علی †؛ ترجمه م. جوادی؛ تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1378.
    6. جوادی آملی، عبدالله؛ زن در آیینه جمال وجلال؛ چ2، [بی‌جا]: مرکز نشر فرهنگی رجاء، 1371.
    7. حسن‌زاده آملی، حسن؛ سرح العیون فی شرح العیون؛ چ2، قم: مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1379.
    8. زنوزی، علی بن عبدالله؛ مجموعه مصنفات؛ تصحیح و تحقیق محسن کدیور؛ چ1، تهران: انتشارات اطلاعات، 1378.
    9. سبزواری، حاج ملاهادی؛ شرح غرر الفوائد؛ به اهتمام مهدی محقق و توشی‏هیکو ایزوتسو؛ تهران: دانشگاه تهران، 1369.
    10. سهروردی (شیخ اشراق)، شهاب‎الدین؛ مجموعه مصنفات شیخ اشراق؛ تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1375.
    11. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم؛ مفاتیح الغیب؛ تعلیقات مولی علی نوری و مقدمه محمد خواجوی؛ بیروت: مؤسسه التاریخ العربی، 1419ق.
    12. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم؛ عرشیه؛ ط1، بیروت: تاریخ العربی، 1402ق.
    13. ـــــ؛ رساله الحشر؛ ترجمه محمدخواجوی؛ چ2، تهران: مولی، 1378.
    14. ـــــ؛ الشواهد الربوبیة فی‌ المناهج‌ السلوکیة؛ ط1، بیروت: مؤسسة التاریخ العربی، 1417ق.
    15. ـــــ؛ الحکمة المتعالیة فی الأسفار العقلیة الأربعة؛ با حاشیه علامه طباطبایی؛ ط3، بیروت: دار إحیاء التراث العربی، 1981م.
    16. طباطبایی، محمدحسین؛ رساله انسان از آغاز تا انجام؛ ترجمه صادق لاریجانی؛ چ3، تهران: الزهراء، 1381.