%0 Journal Article %T تبیین نسبت مرجعیت، حقانیت، خاتمیت و توجیه باورهای دینی %J فصلنامه علمی پژوهشی قبسات %I پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی %Z 1029-4538 %A پورحسن, قاسم %A لواسانی, سیدمحمدرضا %D 2018 %\ 11/22/2018 %V 23 %N 89 %P 6-35 %! تبیین نسبت مرجعیت، حقانیت، خاتمیت و توجیه باورهای دینی %K واژگان کلیدی: پیامبر %K مرجعیت %K حقانیت %K خاتمیت %K نسبت مرجعیت %K حقانیت و خاتمیت %K توجیه باورهای دینی %R 8901 %X آرای معرفت‌شناسی مختلفی در دوره معاصر بر توجیه باورهای دینی متمرکز است. از رهیافت‌های مهم آن، دیدگاه مبناگرایی است که از دو منظر درون‌گرایی و برون‌گرایی می‌نگرد و حتی به حقانیت و عدم حقانیت نیز توجه دارد. دیدگاه دیگر دلیل‌گرایی و سومین دیدگاه در باب معرفت‌شناسی، تجربه دینی است که به ‌واسطه موافقت‌ها و مخالفت‌ها، پدیدایی رویکرد غایی را با نام مرجعیت رقم زد که در آن، بنیان‌گذار می‌تواند معیار توجیه باورهای دینی باشد و اتفاقاً کمتر از آن سخن رفته و پژوهش حاضر این موضوع را محور قرار داده است. کلیفورد در کتاب اخلاق باور نظریه مرجعیت را به عنوان یکی از رویکردهای باور دینی گستراند و آثار آن بر متفکران ما به‌ویژه در مسئله وحی نیز آشکار گردید. نتیجه نهایی این است که مرجعیت، ملاک ارزش‌داورانه توجیه بوده و عقلانی نیست. در مقابل قرائت‌هایی از خاتمیت که به شخص پیامبر باز می‌گردند، نه قرائت عقلانی‌شدن و جامعیت دین که فقدان پیامبر را معادل عدم خاتمیت می‌انگارد؛ لذا تصور ختم دین، ناسزا، سهو و ابتنای آن ‌دو بر مؤسس قابل تأمل است. %U https://qabasat.iict.ac.ir/article_33942_7dfbd8d7276b6c8417085e855682cbb5.pdf