TY - JOUR ID - 249086 TI - تجانس حق و خلق از منظر فلاسفه و عرفا JO - فصلنامه علمی پژوهشی قبسات JA - QABASAT LA - fa SN - 1029-4538 AU - عشاقی, حسین AD - دانشیار گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی. Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 26 IS - 101 SP - 89 EP - 106 KW - فلسفه و عرفان KW - عرفا و فلاسفه KW - ذات حق KW - حق و خلق KW - تجانس موجودات DO - 10104 N2 - در مسئلۀ نسبت بین حق و خلق عموم فلاسفه به تجانس موجودیت حق و خلق قایل‏اند؛ یعنی حق و خلق، هر دو را موجود حقیقی می‌دانند، گرچه درباره معیار موجودیت بین آنها اختلاف هست. مشائیان موجودات را حقایقی بسیط و کاملاً  متباین می‌دانند و اشراقیان موجودات را از سنخ ماهیات قرار می‌دهند و فیلسوفات حکمت متعالی معتقدند موجودات از سنخ وجود مستقل یا رابط‌‌‌اند و نظر عرفا در این مسئله نفی هر تجانسی بین حق و خلق است. آنها حق را موجود حقیقی و خلق را موجودنما یا شیء مجازی می‌دانند و از منظر آیات و روایات دینی تجانس بین حق و خلق باطل است. به نظر می‌رسد دیدگاه عرفا مؤید به براهین عقلی و نقلی است و دیدگاه فلاسفه در هر سه مکتب مشایی، اشراقی و متعالی با اشکالات عقلی فراوانی مواجه است که پذیرش آنها را ناممکن می‌سازد؛ از ین رو دیدگاه عدم تجانس بین حق و خلق به این صورت که حق موجود حقیقی و بالذات و مخلوقات موجود بالعرض و مجازی است، دیدگاهی است که برهان عقل و نقلی دارد و باید آن را پذیرفت. UR - https://qabasat.iict.ac.ir/article_249086.html L1 - https://qabasat.iict.ac.ir/article_249086_c6f2a6172665287327e51553d859db7b.pdf ER -