بررسی تاریخی و معرفتی زمینه‌های شکل‌گیری و چیستی فلسفه مضاف (با نگاهی انتقادی به فلسفه مضاف در ایران)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو گروه فلسفه دانشگاه باقرالعلوم ع

2 دانشجوی دکتری فلسفه حقوق دانشگاه باقرالعلوم

چکیده

اصطلاح «فلسفه مضاف» از جمله اصطلاحاتی است که در دهه‌های اخیر در ادبیات فلسفی مورد توجه، تبیین و تحلیل برخی اندیشمندان در کشور قرار گرفته است. فلسفه مضاف در کنار فرصت‌ها و فوایدی که می‌تواند در پی داشته باشد، می‌تواند زمینه‌ساز تهدیدها و کژتابی‌هایی نیز شود. البته بیش از آنکه تبدیل به فرصتی برای بازفراوری تراث غنی فلسفی و تمرکز بر مسائل بومی ‌شود، ما را درگیر ادبیات و مسائل موطن و خاستگاه خود کرده است. نویسنده بر این باور است دلیل این امر را در دو محور باید مورد توجه قرار داد: نخست غفلت از عقبه تاریخی و معرفتی شکل‌گیری فلسفه مضاف و دوم عدم توجه به فهم دقیق تحولات و تطورات معنایی فلسفه در بُرش‌های مختلف تاریخی؛ از این رو نوشتار پیش رو سعی دارد با تحلیل زمینه‌های شکل‌گیری فلسفه مضاف و تبیین تطورات معنایی فلسفه با نگاهی ارزیابانه تعاریف ارائه‌شده از فلسفه مضاف در کشور را بررسی نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

A Historical and Cognitive Investigation on the Grounds of the Formation of Mozaf (correlated) Philosophies and Their Essence

نویسندگان [English]

  • seyed mohammad hossein kazemeini 1
  • ghasem babaei 2
1 assistant professor of philosophy, Baqer-ol-Olum University.
2 student of philosophy of law, Baqer-ol-Olum University
چکیده [English]

The term “mozaf philosophy” has been noticed, explained and analyzed in Iran by some scholars of recent decades in philosophical literature. In addition to the opportunities and benefits of mozaf philosophy, it may result in some threats and deviations as well. Instead of creating an opportunity for the reproduction of the abundant philosophical writings and concentration on local matters, it has rather made us involved in its related writings and literature and its own origin and issues. I believe the reason for this problem can be mentioned in two parts: first neglecting the cognitive and historical background of the formation of mozaf philosophy; and second not paying exact attention to the semantic changes and course of philosophy in different historical parts. Therefore this writing tries to analyze the grounds of the formation of mozaf philosophies and explain and evaluate the semantic changes of philosophy and analyze the presented definitions of mozaf philosophy in Iran.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • mozaf philosophy
  • philosophy of science
  • historical changes
  • cognitive baes
  • Islamic philosophy

مراجع

  1. ارسطو؛ مابعدالطبیعه؛ ترجمه محمدحسن لطفی؛ تهران، اننتشارات طرح نو، 1397
  2. پارسانیا، حمید؛ علم و فلسفه تهران: موسسه فرهنگی دانش و اندیشه معاصر، ۱۳۷۷
  3. ـــــ؛ «تطورات معانی عقل»، در: ما و علوم انسانی؛ ج4، قم: دفتر تبلیغات اسلامی، 1398.
  4. پایا، علی؛ فلسفه تحلیلی مسائل و چشم‌اندازها؛ تهران: طرح نو، 1382.
  5. جعفری، محمدتقی؛ تحقیقی در فلسفه علم؛ تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی شریف، 1372.
  6. حکمت‌نیا، محمود، ناصر قربان‌نیا و غلامرضا پیوندی (بخش تألیف)؛ فلسفه حقوق؛ ترجمه بهروز جندقی (بخش ترجمه)؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1396.
  7. خسروپناه، عبدالحسین؛ «نظریه دیدبانی (فلسفه مضاف تاریخی- منطقی به مثابه نظریه تحول در علوم)»، فصلنامه اندیشه نوین دینی؛ س3، ش10، پاییز 1386.
  8. ـــــ؛ «فلسفه فلسفه اسلامی»، قبسات؛ ش39-40، 1385.
  9. راسل، برتراند؛ تاریخ فلسفه غرب؛ ترجمه نجف دریابندی؛ تهران: نشر کتاب پرواز، 1373.
  10. رایشنباخ، هانس؛ پیدایش فلسفه علمی؛ ترجمه موسی کرمی؛ تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، 1384.
  11. رشاد، علی‌اکبر؛ «فلسفه مضاف»، مجله ذهن، ش63، 1394.
  12. ـــــ؛ «فلسفه مضاف»، قبسات؛ س11، ش39-40، بهار و تابستان 1385.
  13. کارناپ، رودلف؛ مقدمه‌ای بر فلسفه علم؛ ترجمه یوسف عفیفی؛ چ2، تهران: انتشارات نیلوفر، 1373.
  14. روزنبرگ، الکس؛ فلسفه علم؛ ترجمه مهدی دشت‌بزرگی و فاضل اسدی امجد؛ تهران: کتاب طه، 1384.
  15. سروپالی، راداکریشنان؛ تاریخ فلسفه غرب؛ ترجمه جواد یوسفیان؛ تهران: چ2، انتشارات علمی و فرهنگی، 1382.
  16. صدرالمتألهین؛ اسفار؛ ج1، چ3، بیروت: انتشارات طلیعه النور، 1430ق.
  17. طباطبایى، محمدحسین؛ نهایة الحکمه؛ چ12، قم: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی، 1416ق.
  18. غفاری ابوالحسن؛ جستاری در فلسفه‌های مضاف؛ تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی، 1398.
  19. فارابی، ابونصر محمد بن محمد؛ تحصیل السعاده؛ ط1، دار و مکتبه الهلال، 1995م.
  20. فیاضی، مسعود؛ «تأملی در تعریف فلسفه‌های مضاف به علوم»، فصلنامه صدرا؛ ش19، 1395.
  21. کاپالدی، نیکلاس؛ فلسفه علم (تکامل تاریخی مفاهیم علمی و پیامدهای فلسفی آنها)؛ ترجمه علی حقی؛ تهران: سروش، 1377.
  22. کانت، ایمانوئل؛ نقد عقل محض؛ ترجمه بهروز نظری؛ تهران نتشارات ققنوس، 1394.
  23. ـــــ؛ تمهیدات؛ غلامعلی ترجمه حدادعادل؛ تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1370.
  24. کرول، نوئل؛ درآمدی معاصر بر فلسفه هنر؛ ترجمه پریسا صادقی؛ تهران: نشر پیام امروز، 1394.
  25. کوش، دنی؛ مفهوم فرهنگ در علوم اجتماعی؛ ترجمه فریدون وحیدا؛ تهران: سروش، 1381.
  26. کورنر، اشتفان؛ فلسفه کانت؛ ترجمه عزت‌الله فولادوند؛ تهرانک انتشارات خوارزمی، 1389.
  27. کوزر، لیوئیس؛ زندگی و اندیشه‌ بزرگان جامعه‌‌شناسی؛ محسن ثلاثی؛ تهران: انتشارات علمی، 1373.
  28. لاریجانى، صادق؛ «اقتراح پیرامون فلسفه فقه‌»، نقد و نظر؛ س3، ش4، 1376.
  29. لازی، جان؛ درآمدی تاریخی به فلسفه علم؛ ترجمه علی پویا؛ تهران: سمت، 1390.
  30. لیدیمن، جیمز؛ فلسفه علم؛ ترجمه حسین کرمی؛ تهران: انتشارات حکمت، 1390.
  31. مصباح یزدی‌، محمدتقی‌؛ آموزش‌ فلسفه؛ ج1، تهران‌: سازمان‌ تبلیغات‌ اسلامی‌، شرکت‌ چاپ‌ و نشر بین‌الملل، ۱۳۷۸.
  32. ـــــ؛ فلسفه تعلیم و تربیت؛ تهران: مؤسسه فرهنگی برهان (انتشارات مدرسه)، 1390.
  33. مطهری، مرتضی؛ «فقه و حقوق»، مجموعه آثار؛ ج5، چ1، تهران: صدرا، [بی‌تا].
  34. مگی، برایان؛ مردان اندیشه؛ ترجمه عزت‌لله فولادوند؛ تهران: انتشارات خوارزمی، 1377.
  35. هارتناک، یوستوس؛ نظریه معرفت در فلسفه کانت؛ ترجمه غلامعلی حداد عادل؛ تهران: هرمس، ۱۳۸۷.
  36. عابدی، احمد، پاسخی به پرسش چیستی فلسفه مضاف، در: ahmad-abedi. ir.
    1. https: //dictionary. cambridge. org/dictionary/english/philosophy.
    2. Grayling, A. C. ; Philosophy: A Guide Through The Subject; Oxford University Press, 1998.
    3. AYER, A. J. ; Logical Poitivism; New York: The Free Press, 1959.
    4. _____; Philosophy In The Twentieth Century; V655-Vintage,1983.
    5. Bergmann, Gustav; The Metaphysics Of Logical Positivism, 1906-1987; Longmans, Green, 1954.
    6. Brian, Carr; Metaphysics: An Introduction, Macmillan Education UK; 1987.
    7. Carnap, Rudolf; “The Overcoming Of Metaphysic Through Logical Analysis Of Language”, In Mihael Murray, Ed. ; Heideggar And Modern Philosophy: Critical Essays; New Haven And London, Yale University Press, 1978.
    8. Dummet, M. ; Origins Of Analitical Philosophy; U. S. A: Bloom Bury Academic, 1993.
    9. JAEGWON KIM, ERNEST SOSA And GARY S. , ROSENKRANTZ, A. ; Companion To Metaphysics; Wiley-Blackwell, Second Edition, 2009.
    10. Jenny Teichmann And Katherine C. Evans; Philosophy: A Beginner's Guide Blackwell Publishing, 1999.
    11. Longman Dictionary Of Contemporary English (4th Ed).
    12. Moulines, C. Ulises; Die Entwicklung Der Modernen Wissenschaftstheorie (1890-2000) ; Eine Historische Einführung- (Einführungen_ Philosophie, Band 6) , Lit Verlag, 2008.
    13. R. G. COLLINGWOOD; An Essay On Metaphysics; Clarendon Press, 1940.
    14. Reichenbach, Hans; The Rise Of Scientific Philosophy; University Of California Press ,1951.
    15. Audi, Robert; The Cambridge Dictionary Of Philosophy; Cambridge University Press ,1999.
    16. Sahotra Sarkar, Jessica Pfeifer; Philosophy Of Science: An Encyclopedia; Routledge, 2005.
    17. Schlick, Moritz; “The Turning Point In Philosophy”, Translated By David Rynin; Logical Positivism; A. J. YER (Ed) ; The Free Press, 1959.
    18. TUOM, AS E. TAHKO; An Introduction To Metametaphysics; Cambridge University Press, 2016.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار