نقد و بررسی همسان‌انگاری نظریه تکامل و حرکت جوهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی گروه کلام و دین پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

مسئله این مقاله نقد و بررسی همسان‏انگاری نظریه تکامل و حرکت جوهری از حیث معناشناختی و معرفت‌شناختی است. با توجه به اینکه در هر دو نظریه بر تدریجی‌بودن تغییرات تأکید می‌شود، آیا می‌توان این دو نظریه را همسو و مشترک با یکدیگر دانست؟ به نظر می‌رسد این دو نظریه از حیث معناشناختی و معرفت‌شناختی با یکدیگر تفاوت‌هایی دارند که نمی‌توان گفت این دو با یکدیگر مطابقت دارند؛ زیرا از حیث معناشناختی نظریه تکامل مبتنی بر نومینالیسم است و صور کلی نوعی را قبول ندارد؛ همچنین تغییراتی که در تکامل مورد نظر است، تبدیل یک موجود به موجود دیگر است؛ اما در حرکت جوهری تغییرات اولاً تبدل هستند؛ ثانیاً حرکت جوهری مبتنی بر کلیات و صور نوعیه می‌باشد. در این مقاله سعی شده است با روش تحلیلی همسان‌انگاری نظریه تکامل و حرکت جوهری مورد نقد وبررسی قرار بگیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analysis and Criticism of Coequality of the Two Theories of Evolution and 'Motion in the Category of Substance'

نویسنده [English]

  • qasem akhavan
Member of the faculty of theology and religious studies department of Islamic Culture and Thought
چکیده [English]

The subject of this article is to criticize and investigate the coequality of the theory of evolution and 'Motion in the Category of Substance' in regard to semantics and epistemology. Since both theories highlight gradual changing, can they be considered common and in the same direction? The two theories seem to have some differences in regard to semantics and epistemology such that they cannot be considered identical; because the theory of evolution is based on nominalism in regard to semantics, and does not accept the existence of the generic universal forms; and the changes in the theory of evolution means the change of one being to another but in the theory of motion in the category of substance it means transformation and this theory is based on universals and the specific forms. The coequality of the two theories of evolution and 'motion in the category of substance' is criticized and investigated in this article.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: 'Motion in the category of substance'
  • evolution
  • Gradual change
  • Sudden (daf'i) change
  • Nominalism
  • Essentialism
  1. باربور، ایان؛ دین و علم؛ ترجمه پیروز فطورچی؛ تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1392.
  2. ریدلی، مارک؛ تکامل؛ ترجمه عبدالحسین وهاب‌زاده؛ خراسان رضوی: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 1391.
  3. شیرازی، صدرالدین محمد؛ الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة؛ قم: دفتر تبلیغات اسلامی. بوستان کتاب قم، 1388.
  4. طباطبائی، سیدمحمدحسین؛ نهایة‌الحکمه؛ قم: انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1372.
  5. مطهری، مرتضی؛ مجموعه آثار؛ ج5 و 10-11، تهران، انتشارات صدرا، 1375.
  6. میانداری، حسن؛ «اخوان‌الصفا، ابن‌مسکویه، بیرونی و نظریه تکامل زیستی»، مجله علمی- پژوهشی متافیزیک؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی- دانشگاه اصفهان، دوره جدید، ش1-2، بهار و تابستان 1388، ص25-46.
    1. Tim Lewens; Darwin; london and new York: Routledge, 2007.
    2. Joal cracraft and Rodger W. Bybee; Evolutionary science and society; Proceedings of the BSCS, AIBS Symposium, November 2004, Chicago
    3. Lenn E Goodman; Evolution and creation; london and new York: Routledge, 2010.
    4. Mayer Ernest; What Evolution is; A Phoenix Paperback First published in Great Britain in 2002.
    5. Elliott Sober; Conceptual Issues in Evolutionary Biology;Massachusetts London: The MIT Press Cambridge, 2006.