نظریه اعجاز شبکه معارفی و تشریعی قرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه قرآن پژوهی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

یکی از وجوه مهم اعجاز قرآن «اعجاز تشریعی» است. قرآن‌پژوهان در طول سالیانی دراز کوشیده‌اند این وجه را تبیین و چهره‌ای معقول و بعضاً برهانی و پذیرفتنی از آن ارائه کنند؛ لیکن عده­ای بر پایه برخی خلل وارد شده در مقدمات، دامنه و یا در گستره و کارکرد این استدلال‌ها و تبیین‌ها، با القای شبهاتی به رویارویی این وجه از وجوه اعجاز برخاسته‌اند. در این ‌بین نگارنده در این مقال بر پایه این باور که می‌توان اعجاز تشریعی را به مرحله تازه و میدان جدیدی وارد کرد که هم برخی شبهات مرتفع شود و هم بر کارکرد آن افزوده گردد، به تبیین تازه‌ای از این وجه اعجاز روی آورده است. دیدگاه نگارنده فضای جدیدی را می‌گشاید که می‌توان آن را مرحله کامل‌تری از اعجاز تشریعی قلمداد کرد. فرضیه پژوهش در این دیدگاه که با عنوان «اعجاز شبکه معارفی و تشریعی» ارائه شده، امکان ترسیم شبکه‌ای هماهنگ و جامع از معارف و تشریعات الهی است که فرازمانی، فرامکانی و ابدی بوده و همه ابعاد زندگی انسان را تا پایان حیات بشری به ‌صورت کلان تحت کنترل دارد و به تعبیری مدیریت می‌کند. تدوین و تشریع چنین شبکه‌ای از توان جن و انس خارج بوده و همین، وجه اعجاز آن را تشکیل می‌دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Theory of Miracle of the Learning and Legislation Network of Qur'an

نویسنده [English]

  • sayyed mohammad hosein javaheri
Assistant professor at "Quran Studies Department" of the Islamic Research institute for Culture and Thought (IICT).
چکیده [English]

One of the important aspects of the miracle of Qur'an is the "legislation miracle". For many years, Qur'anic scholars have tried to explain this aspect and present it with a rational and somewhat demonstrative and acceptable face. But some have opposed this aspect of miracles with the induction of doubts, based on some of the dilemmas in the origin, area, or scope of these arguments and explanations. In this article, the author proposes that legislation miracles can be introduced into a new stage and a new field that both raises doubts and adds to its function, hence provided a new explanation of aspects of the miracle. The author's perspective opens up a new space that can be considered a more complete and, of course, easier to reach of legislation miracles. The hypothesis of research this theory, revisited by with the title “miracle of the learning and legislation network”, is the possibility of drawing a harmonious and comprehensive network of the Divine learning and legislation that is beyond of time, out of place and eternal, and it has complete control and manages over all aspects of human life until the end of human life. The compilation and legislation of such a network is beyond the power of the jinn and man, and that is the it’s aspect of miracle.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Miracle of Qur'an
  • the Legislation Miracle
  • the Guidance and Learning Miracle
  • Challenge

مراجع

  1. ابن‎فارس، ابو الحسین احمد؛ ترتیب مقاییس اللغه؛ به کوشش سعید رضا علی عسکری و حیدر مسجدی؛ چ2، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387.
  2. ابن منظور المصری، محمد بن مکرم؛ لسان العرب؛ ط الثالثه، بیروت: دار صادر، 1414ق.
  3. بابایی، علی‏اکبر و غلامعلی عزیزی کیا و مجتبی روحانی راد؛ روش‎شناسی تفسیر قرآن؛ زیر نظر محمود رجبی؛ چ1، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و تهران: سمت، 1379.
  4. بقاعی، ابراهیم بن عمر؛ نظم الدرر فی تناسب الآیات و السور؛ تحقیق عبدالرزاق غالب المهدی؛ بیروت: دارالکتب العلمیه، 1427ق.
  5. بهجت پور، عبدالکریم و حامد معرفت؛ «اعجاز تشریعی قرآن»، قرآن و علم؛ ش8، بهار و تابستان 1390.
  6. جاوید، محمدجوادِ؛ قانون و قانون‌گذاری در آراء اندیشمندان شیعه؛ چ1، تهران؛ دانشگاه امام صادقA، 1390.
  7. جمعی از نویسندگان؛ دائره­المعارف قرآن کریم؛ ج3، قم: بوستان کتاب،‌ 1382.
  8. جوادی آملی، عبدالله؛ شریعت در آینه معرفت، چ1، تهران: مرکز نشر فرهنگی رجاء، ۱۳۷۱.
  9. جوهری، اسماعیل بن حَمَّاد؛ الصّحاح (تاج اللغه و صحاح العربیه)؛ تحقیق شهاب‏الدین ابوعمرو؛ [بی‌جا]: دارالفکر، [بی‌تا].
  10. چرچمن، چارلزوست؛ نظریه سیستم­ها، ترجمة رشید اصلانی؛ چ2، تهران: نشر مرکز مدیریت دولتی، 1369.
  11. سبحانی، حسن؛ نظام اقتصادى اسلام، تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات، 1373.
  12. نمازی، حسین؛ نظام‌هاى اقتصادى؛ تهران: مرکز چاپ و انتشارات دانشگاه شهید بهشتى، 1374.
  13. راغب اصفهانی، حسین بن محمد؛ معجم مفردات الفاظ القرآن؛ ترجمة مصطفی رحیمی‏نیا؛ چ1، تهران: نشر سبحان، 1386.
  14. رمون بار؛ اقتصاد سیاسى؛ چ1، تهران: انتشارات صدا و سیماى جمهورى اسلامى ایران (سروش)، 1375.
  15. زرقانی، محمد عبدالعظیم؛ مناهل العرفان فی علوم القرآن. ترجمة محسن آرمین؛ ج1. بیروت: دار احیاء التراث العربی، [بی­تا].
  16. ژوزف لاژوژى؛ نظام‌هاى اقتصادى؛ ترجمة نظام الدین شجاعیان؛ چ2، تهران: دانشگاه تهران، 1355.
  17. سروش، عبدالکریم؛ بسط تجربه نبوی؛ چ پنجم، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط، 1385.
  18. سیار، پیروز؛ عهد عتیق (بر اساس کتاب مقدس اورشلیم) کتاب‌های شریعت یا تورات، تهران: نشر هرمس، 1394.
  19. سیوطى، جلال الدین؛ الجامع الصغیر فى احادیث البشیر النذیر؛ مصر: مکتبه مصطفى البابى و الحلبى و اولاده، 1373ق.
  20. صفوی، سید محمدرضا؛ بازخوانی مبانی تفسیر قرآن؛ چ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1391.
  21. طباطبایى، سید محمدحسین؛ المیزان فى تفسیر القرآن؛ چ پنجم، قم: دارالکتب الاسلامیه، 1372.
  22. طوسی، ابوجعفر محمد؛ التبیان فى تفسیر القرآن؛ تحقیق احمد قصیر عاملى؛ بیروت: دار احیاء التراث العربى، [بی‌تا].‏
  23. عاملى، زین‌الدین؛ منیه المرید فى آدب المفید و المستفید؛ قم: مجمع الذخائر الاسلامیه، 1402ق.
  24. عبده، محمد؛ شرح نهج‌البلاغه، بیروت: دارالمعرفه، [بی­تا].
  25. عتر، نورالدین؛ علوم القرآن الکریم؛ چ6، دمشق: مطبعه الصباح‏، 1416ق.
  26. عرب­صالحی، محمد؛ تاریخی‌نگری و دین؛ چ1، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1391.
  27. عسکرى، ابى‎هلال و سیدنورالدین جزایرى، معجم الفروق اللغویه؛ قم: مؤسسه النشر الاسلامى، 1412ق.
  28. غزالی، ابوحامد؛ احیاء علوم الدین؛ قاهره: دارالحدیث، 1419ق.
  29. فاکر میبدی، محمد؛ مبانی تفسیر روایی؛ چ1، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1393.
  30. قرطبی، ابوعبدالله محمد بن احمد؛ الجامع لاحکام القرآن؛ مصر: دارالکتب، [بی‌تا].
  31. قمی المشهدی، محمد بن محمدرضا؛ تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب؛ تحقیق حسین درگاهی؛ تهران: مؤسسه الطبع و النشر التابعه لوزاره الثقافه و الارشاد الاسلامی، [بی‌تا].
  32. کلینى، محمد بن یعقوب؛ اصـول کـافى؛ ج1، قم: دار الکتب الاسلامیه، 1388ق.
  33. مدنی، داود؛ مقدمه ای بر تئوری‌های سازمان و مدیریت؛ چ4، تهران: انتشارات دانشگاه نور، 1373.
  34. مصباح یزدی، محمد تقى؛ آموزش فلسفه؛ چ4، تهران: مؤسسه انتشارات امیر کبیر، شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1383.
  35. ـــــ؛ معارف قرآن (خدا شناسی، کهیان شناسی، انسان شناسی)؛ چ1، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینیw، 1391.
  36. ـــــ؛ قرآن‎ شناسى؛ چ2، قـم: موسسه آموزشى وپژوهشى امام خمینىw، 1380.
  37. مطهری، مرتضی؛ انسان کامل؛ چ6، تهران: انتشارات صدرا، 1393.
  38. ـــــ؛ نظام حقوق زن در اسلام؛ تهران: انتشارات صدرا، 1367.
  39. ـــــ؛ مسئله حجاب؛ تهران: انتشارات صدرا، 1368.
  40. مظفر، محمد رضا؛ المنطق؛ بیروت: دارالتعارف، 1400ق.
  41. معرفت، محمد هادی؛ التمهید فی علوم القرآن؛ چ1، قم: مؤسسه نشر اسلامی، 1411ق.
  42. ـــــ؛ علوم قرآنى؛ چ1، قم: مؤسسه فرهنگى انتشاراتى التمهید، 1378 .
  43. مکارم شیرازى، ناصر، و همکاران؛ تفسیر نمونه‏؛ چ1، تهران: دارالکتب الإسلامیه، 1374.
  44. ملکی اصفهانی، مجتبی؛ فرهنگ اصطلاحات اصول؛ قم: مرکز بین­المللی ترجمه و نشر المصطفیJ، چ1، 1390.
  45. موسویان، سیدعباس و بهزاد ورمزیاری؛ «بررسی تأثیر بانکداری بدون ربا بر رشد اقتصادی در ایران»، اقتصاد اسلامی؛ س12، ش48، زمستان1391.
  46. مؤدب، سیدرضا، روش‌های تفسیر قرآن؛ چ1، قم: انتشارات دانشگاه قــم، 1385.
  47. میرمعزی، سیدحسین؛ ساختار کلان نظام اقتصادی اسلام؛ چ1، [بی‎جا]، دانش و اندیشه معاصر، 1381.
  48. ـــــ؛ نظام اقتصادی اسلام (مبانی فلسفی)؛ چ1، [بی‎جا]، کانون اندیشه جوان، 1378.
  49. ویل دورانت و آریل دورانت؛ تاریخ تمدن؛ ترجمة احمد بطحائی و دیگران؛ چ6، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸.
  50. هندرسن، جیمز، و ریچارد کوانت؛ تئوری اقتصاد خرد؛ ترجمة جمشید پژویان و مرتضی قره باغیان؛ چ19، تهران: نشر رسا، 1393.
  51. یوسفی، احمدعلی؛ نظام اقتصاد علوی (مبانی، اهداف و اصول راهبردی)؛ چ1، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1387.
  52. ـــــ؛ ماهیت و ساختار اقتصاد اسلامی؛ با همکاری سعید فراهانی و علیرضا لشکری؛ چ1، تهران: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1379.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار