علامه جعفری و معیار آزادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

چکیده

علامه محمدتقی جعفری (رضوان الله تعالی علیه) از جمله عالمان زمان‎شناس است که در کشاکش مناقشات نیروهای مذهبی و غیرمذهبی درباره بافت آزادی در بین انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی به تأملات فلسفی مهمی پرداخته است. مهم‎ترین پرسشی که او دراین‎باره دارد، آن است که آزادی از منظر ادله عقلی و درون نصی در برابر آنچه در غرب به آزادی مثبت و منفی بیان می‎شود، چیست و بر چه قلمروهایی دلالت دارد؟ او با تفاوت‎نهادن میان سه مفهوم «رهایی»، «آزادی» و «اختیار» تلاش می‎کند آزادی را «اختیار شایسته» تعریف نماید و فضاهای چنین تعریفی را در چند قلمرو آزادی عقیده، آزادی بیان تبیین نماید. علاوه بر این او کوشیده است محدودیت‎های نظری و عملی این آزادی را بررسی و راهی به سوی تحقق آن در جامعه دینی فراهم آورد. در پایان این مقاله مؤلف می‎کوشد امکانات و مشکلات رویکرد علامه جعفری به آزادی گفته شده را بررسی کند تا شاید برای اکنون ما به کار آید.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Allameh Jafari and the Standard of Freedom

نویسنده [English]

  • abdolvahab forati
Associate Professor at "Politic Department" of the Islamic Research institute for Culture and Thought (IICT).
چکیده [English]

Allameh Mohammad Taqi Jafari is one of the chronological scholars that he has made important philosophical reflections on the conflict between religious and non-religious forces about context of freedom between the Parliamentary Revolution and the Islamic Revolution. His most important question is: What is freedom in terms of rational and traditional reasoning against what is expressed in the West as positive and negative freedom? And what area it implies? He by distinguishing between the three concepts of "emancipation", "freedom," and "authority", It seeks to define freedom as 'rightful authority' and to explain the spaces of such definition in several areas of freedom of opinion and freedom of expression. In addition, he has attempted to examine the theoretical and practical limitations of this freedom and to provide a way for it to be realized in the religious community. At the end of the article, the author seeks to examine the possibilities and difficulties of Allameh Jafari's approach about freedom, until perhaps we can work for now.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Emancipation
  • Freedom
  • Authority
  • Intelligible Life
  • Worthy
  • Positive Freedom
  • Negative Freedom
  1. جعفری، محمدتقی؛ حکمت اصول سیاسی اسلام: ترجمه و تفسیر فرمان مبارک علیA به مالک اشتر؛ مؤسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان، 1369، نسخه الکترونیکی.
  2. ـــــ؛ تحقیق در دو نظام حقوق جهانی بشر (از دیدگاه اسلام و غرب) و تطبیق آن دو بر یکدیگر؛ چ1، تهران: دفتر خدمات حقوق بین المللی جمهوری اسلامی ایران، 1377.
  3. ـــــ؛ تحقیق در دو نظام حقوق جهانی بشر و تطبیق آن دو بر یکدیگر؛ تهران: دفتر خدمات حقوق بین الملل جمهوری اسلامی. [بی‎تا].
  4. ـــــ؛ فایل صوتی سخنرانی با عنوان «آزادی بیان و قلم همراه با کرامت انسانی».
  5. ـــــ؛ علم و دین در حیات معقول؛ تهران: مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری، 1383.