عصمت انبیا و مراتب آن از نظرگاه تفسیری آیت‌الله معرفت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

2 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد علوم قرآن و حدیث دانشگاه قم

چکیده

عصمت انبیا یکی از مبانی اعتقادی مشترک بین مسلمانان است؛ اما در خصوص زمان و گستره آن اختلاف‌نظرهایی مشاهده می­شود. شاید بتوان گفت مهم‌ترین دلیل اختلاف، از آیاتی ناشی می‌شود که درظاهر با عصمت انبیا منافات دارد. این نوشتار با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین دیدگاه آیت‎الله معرفت در این خصوص پرداخته است. از این منظر عصمت هرچند عطیه الهی است، تأثیر نفسانی نبی در تقویت و ارتقابخشی به آن، موجبات شدت و ضعف آن را رقم می‌زند. تفسیر آیاتی که به‌ظاهر با عصمت پیامبر اکرمˆ منافات دارد، در تبیین آیت‎الله معرفت از نوآوری ایشان حکایت دارد که با نگرشی اصولی و تکیه بر دانش علوم قرآنی معتقد است هرچند لفظ آیه خطاب به پیامبر اکرم نازل شده است، مراد خداوند آن حضرت نبوده و حکم آیه بر سایر مسلمانان جاری است. این در حالی است که برخی مفسران با توجه به ظاهر آیه، گستره عصمت را در ایشان محدود دانسته و گروهی دیگر به توجیه ظاهر آیات پرداخته‌اند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Purpose, the Factor of the Integrity of the Qur'anic Suras: A Critique on the Theory of Subject Unity of Suras

نویسندگان [English]

  • seyede saeedeh gharavi 1
  • sedighe eslami 2
1 Assistance Professor at "Quran and Hadith Sciences Department" of Qom University.
2 M.A of Quran and Hadith Sciences of Qom University
چکیده [English]

This article seeks to explain the evidence by interpret of relevant knowledge, to confirm the unique role of purpose in integrating some suras. According to this, the reason for the development of the text in terms of contemporary literary theories is the existence of communicational purpose; from point of view Grammars, the development of the word depends on its utility and goal. The development of the trend has also been conditioned by a large purpose behind the text and on Rhetoric science is also stated, the conjunction of the word to rhetoric is conditioned by the existence of a secondary purpose (other than the literal meaning of the word). in addition to, In the discussions of the research method it is proved that coherence of the research texts, if the problem and the goal is determined, will be achieved and the topic-based texts will not be fruitful. According to the philosophy of science, The unity and distinction of the sciences, at least in the communication sciences, is the purpose of science. This article also points out the subject of sura is not capable of being coherent with sura. Because, firstly, in the research method, subject-based texts are disjointed and incoherent, it has also been proven in the philosophy of science that science cannot be distinguished by subject. In addition, it has also been stated in the practice. It is impossible that provide a topic that is comprehensive on all the sura issues and prevent other sura issues. And finally, the researchers have also provided a definition of subject unity which is practically a return to unity of purpose.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Surah Cohesion
  • Surah Unity
  • Purpose
  • Goals
  • Subject Unity

مراجع

  1.          قرآن کریم؛ ترجمه فولادوند.

    1. آلوسی، محمد بن عبدالله؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی؛ ج17، چ1، بیروت: نشر دار الکتاب العلمیه، ۱۴۱۵ق‌.
    2. ابن‌عاشور، محمد طاهر؛ التحریر و التنویر (المعروف بتفسیر ابن‌عاشور)؛ ج21، چ1، بیروت: نشر مؤسسه تاریخ عربی، ۱۴۲۰ق.
    3. ابن‌کثیر، اسماعیل بن عمر؛ تفسیر القرآن العظیم؛ ج11، چ1، لبنان- بیروت: نشر دار الکتب العلمیه، ۱۴۱9ق.
    4. ابوالفتوح رازی، حسین بن علی؛ روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، ‌چ1، مشهد: آستان قدس رضوی، 1408ق.
    5. ایجی، میرسید شریف؛ شرح المواقف؛ ج8، چ1، قم: نشر الشریف الرضی، 1325ق.
    6. بحرانی، سیدهاشم؛ البرهان فی علوم القرآن؛ چ1، تهران، بنیاد بعثت، 1416ق.
    7. تفتازی، سعدالدین؛ شرح المقاصد؛ ج4-5، چ1، قم: منشورات الشریف الرضی، 1409ق.
    8. جوادی آملی، عبدلله؛ تفسیر تسنیم؛ ج3 و 16، چ1، قم: نشر مرکز نشر اسراء، ۱۳۸۰.
    9. حر عاملی، محمد بن حسن؛ التنبیه بالمعلوم؛ چ1، قم: مرکز نشر تابع لمکتب الإعلام الاسلامی، 1418ق.
    10. حقی برسوی، اسماعیل؛ تفسیر روح البیان؛ بیروت: دارالفکر، [بی‌تا].
    11. حلی، حسن بن یوسف؛ کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد؛ چ2، قم: مؤسسه امام صادق، 1382.
    12. رازی، فخرالدین؛ الاربعین فی اصول دین؛ ج2، چ1، قاهره: نشر مکتبة الکیات الازهریه، 1986م.
    13. زمخشری، محمود بن عمر؛ الکشاف عن حقائق غوارض التنزیل و عیون فی وجوه التأویل؛ ج1 و 3-4، چ3، بیروت: نشر دارالعربی، 1407ق.
    14. سبحانی، جعفر؛ منشور جاوید؛ ج6، چ1، قم: مؤسسه امام صادق، 1375ش.
    15. ـــــ؛ الدر المنثور فی تفسیر الماثور؛ قم: کتابخانه آیت‎الله مرعشی، 1404ق.
    16. صادقی تهرانی، محمد؛ الفرقان فی تفسیر القران؛ ج1 و 24، چ2، قم: نشر فرهنگ اسلامی، ۱۴۰۶ق.
    17. صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم؛ تفسیر القران الکریم؛ ج1، چ2، قم: انتشارات بیدار، 1361.
    18. صدوق، محمد بن علی بن بابویه؛ إعتقادات الإمامیه؛ چ2، قم: کنگره شیخ مفید، 1414ق.
    19. طباطبایی، محمد حسین؛ المیزان؛ ترجمه محمدباقر موسوی؛ ج 1-2، 5، 16-17 و 20، چ5، قم: نشر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۷4.
    20. طبرسی، فضل بن حسن؛ مجمع البیان؛ ترجمه حسین نوری همدانی؛ ج20، چ1، تهران: نشر فرهانی، [بی‌تا].
    21. طبری، محمد بن جریر؛ تفسیر طبری؛ ترجمه حبیب یغمایی؛ ج5، چ2، تهران: نشر توس، ۱۳۵6.
    22. طوسی، محمد بن حسن؛ التبیان فی تفسیر القرآن؛ ج8، چ1، بیروت: نشر دار احیاء التراث العربی، [بی‌تا].
    23. طوسی، نصیرالدین؛ پنج رساله اعتقادی؛ قم: کتابخانه مرعشی نجفی، 1375.
    24. عروسی حویزی، عبدعلی بن جمعه؛ تفسیر نور الثقلین؛ چ4، قم: انتشارات اسماعیلیان، 1415ق.
    25. علم‌الهدی، سید مرتضی؛ تنزیه الانبیاء؛ چ1، بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، 1412ق.
    26. فاضل مقداد، ابوعبدالله؛ الارشاد الطالبین الی نهج المسترشدین؛ قم: کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی، 1405ق.
    27. فخر رازی، محمد بن عمر؛ التفسیر کبیر (مفاتیح الغیب)؛ ج3 و 25، چ3، بیروت: نشر دار احیاء التراث العربی، ۱۴۲۰ق.
    28. ـــــ؛ عصمة الانبیاء؛ قم: منشورات الکتبی النجفی، 1406ق.
    29. قطب، سید؛ فی ظلال القرآن؛ ج1، چ35، بیروت: نشر دار الشروق، 1425ق.
    30. کلینى، محمد بن یعقوب؛ الکافی؛ ج2، تهران: دارالکتب الإسلامیه، 1365.
    31. مدرسی، محمدتقی؛ تفسیر هدایت؛ ترجمه احمد آرام؛ ج13، بنیاد پژوهش­های اسلامی آستان قدس رضوی، 1377.
    32. محققان مرکز فرهنگ و معارف قرآن؛ فرهنگ موضوعی تفاسیر؛ قم: نشر بوستان کتاب، [بی‌تا].
    33. معرفت ، محمدهادی؛ التفسیر الاثری الجامع؛ ج2، چ1، قم: نشر مؤسسه انتشاراتی التمهید، 1429ق.
    34. ـــــ؛ التمهید؛ ج3، چ1، قم: نشر مؤسسه انتشاراتی التمهید، 1388الف.
    35. ـــــ؛ تنزیه الانبیا؛ به کوشش خسرو تقدسی‌نیا؛ چ1، قم: انتشارات ائمه و جام جم، 1388ب.
    36. مغنیه، محمدجواد؛ تفسیر کاشف؛ ترجمه موسی دانش؛ ج1، چ1، قم: نشر بوستان کتاب، 1378.
    37. مفید، محمد بن محمد بن النعمان؛ اوائل المقالات؛ تهران: مؤسسه دانشگاه تهران و دانشگاه مک گیل، 1372.
    38. ـــــ؛ النکت الاعتقادیه و رسائل اخری؛ بیروت- لبنان: نشر دارالمفید، 1414ق.
    39. مکارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه؛ ج2، 12 و 17، چ10، تهران: نشر دار الکتب الاسلامیه، 1371.
    40. ملکی میانجی، محمدباقر؛ مناهج البیان فی تفسیر القرآن؛ ج1، چ1، تهران: نشر وزارت فرهنگ و ارشاد، 1414ق.
    41. همدانی اسدآبادی، عبدالجبار بن احمد؛ شرح اصول خمسه؛ بیروت: نشر دار إحیاء التراث العربی، [بی‌تا].

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار